PANEL

UNESCO–UIA Eğitim Sistemi

Özge Bilginoğlulları

8 Temmuz 2005 tarihinde yapılan UNESCO – UIA Eğitim Sistemi Paneli’ne, Jean Claude Riguet (UIA 2002–2005 Dönemi Genel Sekreteri), Louise Cox (UIA Başkan Yardımcısı - IV. Bölge), Wolf Tochtermann (UNESCO Validasyon Konseyi Başkanı), James Scheeler (Staj Komisyonu Eski Başkanı), Alexandre Koudryavtsev (Rusya - II. Bölge), Nobuaki Furuya (Japonya - IV. Bölge) ve Zakia Shafie (Mısır - V. Bölge) katıldı; Fernando Ramos ise moderatörlük yaptı.

Zakia Shafie bölgesinde yapmış oldukları mevcut eğitim sistemi ile ilgili anket çalışması hakkında kısaca bilgi verirken, Wolf Tochtermann yarışmaların mimarlık eğitimi üzerindeki pozitif etkisinden bahsetti. Louise Cox UIA Eğitim Komisyonu’nun program ve hedefleri hakkında bilgilendirme yapmakla beraber, Avustralya’daki mimarlık eğitimi üzerine örnekler verdi.

Louise Cox, Avustralya’da 3+2 yıllık bir eğitim sistemi olduğunu, bu iki aşamalı sistemde ikinci kısma geçen öğrencinin birinci aşamada öğrenme kapasitesinin artırılmasının hedeflendiğini, profesyonel diploma almadığı, ancak bir ön kayıt / tescilin söz konusu olabileceğini aktardı. İkinci aşamadaki öğrencinin dört yılın sonunda başarılı olamazsa veya o programı istemiyorsa başka bir alanda okumaya devam edebileceğini açıklaması ise dikkat çekiciydi. Almanya’da 100 den fazla okul varken İrlanda’da sadece 2 mimarlık okulu olmasına dikkat çeken Cox, okul değil program sayısının önemli olduğunu vurguladı. Her okulun farklı değerlendirme sistemleri olduğunu hatırlatırken, “UIA Mimarlık Eğitimi Düşünceler ve Tavsiyeler” (UIA Architectural Education Reflections and Recommendations) başlığında bir belgeyi 7 dilde ilan ettiklerini belirtti.

Nobuaki Furuya ise Japonya’daki uygulamanın şu an 4 yıl lisans eğitimi + 2 yıl yüksek lisans eğitimi şeklinde olduğunu, ancak 3 + 3 şeklinde eğitimi hedeflediklerini belirtti. Ayrıca Japonya’da akreditasyon çalışmalarının yeni başladığını öğrenmiş olduk. Meslek odasına kayıt için eğitimin sonunda sınav yapılmadığını, ayrıca planlanan değişikliğe göre 3+3’lük sistemde de ara sınav planlanmadığı, 2. aşamaya geçenlere profesyonel olmayan bir diploma verilebileceği, şu an 5 yıl olan zorunlu pratiğin 2 yıla indirilmesi gerektiğini savunduklarını belirtti.

UIA Eğitim Komisyonu’nun 1996 yılında kurulduğunu ve amacının eğitim şartı oluşturmak olduğunu belirten Fernando Ramos, bu şartı UNESCO’dan beş, UIA’dan beş kişi ile oluşturduklarını açıkladı. Ülkeler arasında mimarlık eğitimi, öncesi ve pratik süresinde farlılıklar gözüktüğünü, komisyon olarak bu farklılıkların korunması gerektiğine inandıklarını ancak asgari düzeyin de belirlenmesi gerektiğini vurguladı. Bu amaç ile kurulan UIA Eğitim Komisyonu mimarlık eğitimini 5 yıla yaymayı uygun buluyor ve 2 yıllık pratik uygulamasını ön görüyor. Ramos özellikle her ülkede ne gibi şartlar olması gerektiğini öngörmediklerini, yalnızca her ülkede çalışabilmek için eğitimde asgari düzeyi belirlediklerinin altını çizdi. Şartta belirtildiği gibi dengeli bir eğitim olması gerektiğinden yola çıktıklarını, daha sonra okulun kalite kontrolünün yapılmasının gündeme geldiğini belirtti. Validasyon / onaylama yapılması ile okulda, öğrenciler arasında belirli bir tartışma ortamı oluşabileceğini, bir kişinin mimara dönüşmesinin uzun bir yolculuk olduğunu ve bu süreci (eğitim sürecinin) eğitmen ve öğrencilerin bir araya gelerek değerlendirebilmeleri gerektiğini belirtti. Ramos özellikle validasyonun bir sınav olmadığı, genel bir değerlendirme olduğunun altını çizdi.

6 Mayıs 2000’de imzalanan protokolle UIA–UNESCO Şartı 2002’de Berlin’de kabul edilmişti. Şu anda 6 sayfa olan Şart’ın önemli özelliklerinden biri de kısa olmasıdır. Prosedür el kitabı ise (2004 yılında Tokyo’da kabul edildi) İstanbul’daki UIA Genel Kurulu sırasında onaylandı. Şu an 7 farklı dilde hazır olan Şart’ı 2008 Torino’da 100 dilde ilan etmek istediklerini bildirerek, mimarların çevre bilincini artırmak ve 11 şarta dikkatlerini çekmek gerektiğini ekledi. Gelecekte ne olacak sorusuna ise; hazırlık döneminin geride kaldığı ve şimdi farklı ülkelere ulaşmak istediklerini, Şart’ın çevirisini tüm üye ülkelerden istediklerini belirterek hedeflerinin; UNESCO / UIA validasyon sistemini aktif hale getirmek olduğunu ekledi.

“Mimarlık Eğitiminde Uluslararası Boyutlar”

Nur Esin Altaş’ın moderatörlüğünde gerçekleşen panele Louise Cox, Wolf Tochtermann, Selahattin Önür ve Dimitri Kostakis konuşmacı olarak katıldı. Ana başlıklar olarak eğitim süresi, dolaşım, sürekli eğitim, kredi transferi, okul akreditasyonu, kalite güvencesi, eğitimdeki farklardan nasıl yararlanılabileceği ve akreditasyon problemlerinin konuşulması hedeflenen panele Selahattin Önür Türkiye’deki eğitim sistemi ve yapılan çalışmalar hakkında bilgi vererek başladı. Selanik Üniversitesi’nden Dimitri Kostakis ise Avrupa’da ilan edilen bildirge ve bölgede gündemde olan konular hakkında görüşlerini bildirdi. Louise Cox ise APEC (Asya - Pasifik Ekonomik Birliği) Mimar Projesi hakkında bilgi verdi. UIA – UNESCO Validasyon Sistemi, mimarlık eğitimi bildirgesi hakkında da açıklama yapan Cox incelemiş olduğu bazı üniversitelerin eğitim sistemlerini tanıttı. Wolf Tochtermann ise genel olarak uluslararası mimarlık eğitimi karşılaştırması yaptı ve özellikle dünyanın her yerinde mimarların aynı şekilde eğitim aldıklarını belirtti. UIA’nın Eğitim şartı’nda belirttiği eğitimin içermesi gereken 11 noktanın önemi ve bunun yanısıra eğitim ve pratik arasındaki ilişkinin nasıl olması gerektiği hakkında görüşlerin belirtildiği bu panelin deşifresi Mimarlar Odası tarafından yayınlanacaktır.

* UIA–UNESCO Şartı’nın Türkçe metnine www.mo.org.tr/UIKDocs/UNESCO-UIA-egitimsarti2004.pdf adresinden ulaşılabilir.

SERGİ

MİMED Öğrenci Ödülleri

Mimarlık eğitimi ortamında iletişimi arttırmayı ve mimarlık eğitimi ortamını geliştirmeyi amaçlayan Mimarlık Eğitimi Derneği MimED, 2002 yılından beri, Türkiye ve KKTC'deki mimarlık bölümleri öğrencilerinin katılabileceği bir öğrenci ödülleri organizasyonu düzenlemektedir. MİMED’in önemli etkinliklerinden biri olan Öğrenci Projeleri Yarışması’nda ödüller, 1., 2., 3., ve 4. sınıf Mimarlık Öğrencileri Proje Ödülü olarak dört grupta verilmektedir. Bu sene 200 projenin katıldığı yarışmada (Mimed 2005) ödül alan projelerle, seçilmiş projeler, Kongre için hazırlanan bir sergi ile biraraya getirildi.