“Çocuk ve Mimarlık”, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin toplumla ilişkilenme kapsamında oldukça önemsediği, mimarlığın meşru zeminini kazanabilmesinin dayanağı olarak gördüğü bir etkinlikler/projeler bütünüdür. “Çocuk ve Mimarlık”, mimarlık kültürü’nün çocuk kültürü ile buluşmasını sağlayan bir aktarım projesidir. Proje, öncelikle çocukların, ardından geliştirilecek yöntem ve eğitim araçları ile eğitimcilerin eğitimini kapsamaktadır. Proje, tasarımın, tasarlamanın değerini ve önemini kavramış, eleştirel düşünce sistemi geliştirebilmiş nesillerin varolmasını olanaklı kılacak/ destekleyecektir.

Mayıs 2002’de bir grup mimar, çocuk gelişimci ve heykeltraş tarafından başlatılan proje, Temmuz 2002’de UIA Berlin 2002 Kongresi’ne katılımdan sonra felsefi tabanını UIA Çocuk ve Mimarlık Çalışma Grubu tarafından yayınlanan “Yapılı Çevre Eğitimi Rehberi”ne oturtmuştur. Çalışmanın temel amaçları şöyle sıralanabilir:

• Mimarlığın kendi kurgu ve kavramlarını çocuk diline çevirip onlara anlatmak ve anlattıklarını onlardan geri dinlemek, çocuk sadeliği ile gereksiz ayrıntılardan sıyrılıp mesleğe bakışı yenilemek;

• Algıları henüz şartlanmamış çocukların yaratıcılıklarını teşvik etmek, onlara söz ve eylem hakkı vermek yoluyla çocuk kültürüne ve mimarlık kültürüne katkıda bulunmak;

• Çocuklarda kentlilik bilincinin gelişmesine katkıda bulunmak;

Çalışmanın başlamasıyla ilk bir yıl içerisinde gerçekleştirilen çeşitli atölye çalışmaları ve bir hafta süren bir yaz okulunun ardından edinilen birikimler “1000 Mimar 1000 Okulda” projesinde somutlanmıştır. Mart 2003’te ilan edilen ve Ekim 2003’te okul buluşmalarına başlanan 1000 Mimar 1000 Okulda” projesi, Ankara merkeze bağlı 8 ilçede uygulanmak üzere MEB Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden onay almıştır. 2003-2004 eğitim ve öğretim yılı içerisinde 28 ayrı okulda 1.300 çocuk ile buluşulmuş ve mimarlar tarafından mimarlığı ve kenti algılamaya dair projeler gerçekleştirilmiştir. Projelerin temel amacı, kentlilik bilincinin geliştirilmesi ve mimarlık kültürünün yaygınlaştırılmasıdır. 2004-2005 öğretim yılında da çalışmalar yapabilmek için Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile görüşülmüş ve olumlu yaklaşımları ile projeler geliştirilmeye başlanmıştır. Ayrıca, çocuk gelişimci ve mimarlardan kurulu bir çalışma grubu, “1000 Mimar 1000 Okulda” projesi için eğitim kitleri/paketleri hazırlama doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedirler. Eğitim kitleri paralelinde, okullarda mimarlık eğitsel kolu oluşturabilmesini sağlayacak çalışmalar da Ankara Şube bünyesinde yürütülmektedir. Mimarlık Eğitsel Kolu aracılığıyla, çocuklar ve gençler mimarlık alanı/bilgisi ve kültürü ile daha tanışık bir gelişim göstereceklerdir. Mevcuttaki eğitsel kol yapısı dışında, mimarların da bu yapı içerinde yeralmaları, sürece dönüştürücü olarak katılmaları hedeflenmektedir.

1000 Mimar 1000 Okulda Projesi’nde, kurumsal ortağımız olan Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi’nden (ÇOKAUM) uzmanlar, okullarda uygulamak istediğimiz projelerin kurgulanması sürecinde mimarlar ve mimarlık öğrencileri ile tek tek ilgilenerek, projelerin çocuk merkezli olmasını ve çocuk katılımını sağlayacak şekilde gelişmesini sağlamışlardır. 1000 Mimar 1000 Okulda projesi dışında “Çocuk ve Mimarlık”, çocukların farklılıklarla buluşturulması ilkesiyle okul dışında da bir takım atölyeler ve/veya etkinlikler düzenleyerek de çocuklara ve gençlere ulaşma çabası içerisindedir. Bu farklılıklar, ortamların, sosyo-ekonomik ve kültürel yapıların, malzemelerin ve yöntemlerin farklılığı olabilir. Farklılıklarla buluşmanın çocuğun gelişimi açısından önemli olduğu öngörüsüyle hareket edilmektedir; buluşmaların ardından çocukta özgüven artımı, farkındalık/sorumluluk duygusunun gelişimi, sorgulama bilincinin oluşumu görülmektedir.

UIA 2005 İstanbul Kongresi de, Çocuk ve Mimarlık çalışmalarının uluslararası ortamla paylaşılması ve projeyi geliştirecek yeni aksların belirlenmesi için önemli bir alan/yapı olarak görülmektedir. Projenin kongreye aktarımının çok yönlü olması öngörülmekte, atölye ve sergiler düzenlenmesi ve bunun yanısıra çocukların da katılımının olduğu bildirilerin ortama sunulması düşünülmektedir. Uluslararası kaynakların erişilebilirliğinin ve birikimlerin paylaşımının sağlanması ise yayın hedefleri olarak ortaya konmuş, bu yönde girişimlerde bulunulmuştur.

Çocuk ve Mimarlık çalışmaları, mimarlığın kendini varetme sürecinin yeniden kurgulanmasını, toplum ile en temelde iletişime geçme yöntemini ve geleceğin kentlerinin ve kentlilerinin şekillendirilmesini barındırır. Bu çalışma aracılığıyla, duyarlı, düşünebilen ve sorgulayabilen, tasarıma ve çevreye değer veren bireylerin kendi özgün fikirleri, yapıtları ve görüşleri ile dünyaya katılabilmeleri için de birkaç adım atılmaktadır. Bu yüzdendir ki, çocuklar için olduğu kadar, mimarlar ve mimarlık ortamı için de değerlidir. Projenin sürekliliği sağlanmak ve katılımcı-özgün-özgür yapısı korunmak isteğiyle yaygın ve etkin politikalar geliştirilmeye çalışılmaktadır.

İlk tasarımcıya yaklaştıkça, mimarlığa da yaklaştığımız düşüncesiyle...

Bilgi ve iletişim için:

tel: 0.312.417 86 65

faks: 0.312.417 18 04

e-posta: info@mimarlarodasiankara.org