1977 yılından beri her üç yılda bir, İslâm kültürünü başarıyla yorumlayan çağdaş tasarım, sosyal konut, toplumsal gelişim, restorasyon, yeniden kullanım ve bölgesel koruma projelerini kapsayan mimarlık ürünlerinin ödüllendirildiği Ağa Han Mimarlık Ödülleri programında 2000-2004 dönemi ödül sahipleri açıklandı. 27 Kasım 2004’te Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de düzenlenen bir törenle ödül alan yapıların mimarları ve işverenleri ödüllerini aldılar. Ödülün bu seneki seçici jürisinde Ghada Amer (New York), Hanif Kara (Londra), Rahul Mehrotra (Mumbai), Farshid Moussavi (Londra), Modjtaba Sadria (Tokyo), Reinhard Schulze (Almanya), Elías Torres Tur (Barselona), Billie Tsien (New York) ve Jafar Tukan (Amman) bulunuyordu.

İskenderiye Kütüphanesi, İskenderiye, Mısır, 1995-2001

Mimarlar: Snøhetta Hamza Consortium

İşveren: İskenderiye Kütüphanesi

Klasik Yunan döneminde inşa edilmiş olan efsanevi kütüphanenin yeniden canlandırılmasını amaçlayan proje sonucunda İskenderiye yeniden bir öğrenim ve paylaşım merkezi haline geldi. Kent için de anıtsal bir niteliğe sahip olan kütüphane yapısı, inşaat sürecindeki uluslararası işbirliği nedeniyle içinde barındırdığı kuruma küresel bir görünüm getirdi. Aynı zamanda, yapının teknik açıdan da dikkat çekici özellikleri bulunuyor.

“Geniş kapsamlı, sembolik bir yapıyı dünyanın en önemli kıyılarından birinde bulunan bir araziye başarılı bir tasarımla ve yenilikçi bir yaklaşımla yerleştirmesi” nedeniyle ödüle değer görüldü.

İlkokul, Gando, Burkina Faso, 2000-2001

Mimar: Diébédo Francis Kéré

İşveren: Gando Köyü

Köyündeki koşulları iyileştirmek isteyen bir mimar, ilkokul yapısının hem tasarımını yapmış hem de inşa edilmesi için mali destek sağlamıştır. Köyde oturan halk, yerel malzemeler konusunda eğitim gördükten sonra, çocukları için bu okulu kendileri inşa ettiler.

“Gösterişsiz malzemeler ve yöntemlerle elde edilen net arkitektonik özellikler ve dönüştürücü değeri” nedeniyle ödüle değer görüldü.

Kum Torbasından Barınak Prototipleri, 1992’den itibaren çeşitli bölgelerde (İran, Meksika, Kanada, Hindistan, Brezilya, Şili, ABD…)

Mimar: Nader Khalili

Dünya çevresinde milyonlarca göçmenin ve ayrıca doğal afetler ve savaşlar nedeniyle milyonlarca yer değiştiren insanın konut ihtiyacı düşünülerek hazırlanan bu projede mimar, bu ihtiyacın yalnızca toprak yapıların potansiyeli kullanılarak çözülebileceğini düşünmüştür.

“Barınak prototipleri, geçici konut ihtiyacını karşılamak üzere oldukça düşük maliyetli araçlarla son derece güvenli konutları hızlı bir şekilde üretmeleri ve ayrıca sıcak iklimler için gerekli yalıtım değerlerini sağlamaları” nedeniyle ödüle değer görüldü.

Al-Abbas Camii Restorasyonu, Asnaf, Yemen, 1995-1996

Mimar: Marylène Barret

İşveren: Yemen Eski Yapıtlar Organizasyonu ve Fransız Yemen Çalışmaları Merkezi

Çok eski dönemlerden beri kutsal sayılan bir bölgede, 800 yıllık bir geçmişe sahip Al-Abbas Camisi halk tarafından hâlâ kutsal sayılıyor. Caminin kübik biçimi, başta Mekke’deki Kâbe olmak üzere, İslâm kültüründe uzun bir geçmişi olan bir biçime işaret ediyor.

“Örnek koruma standartlarını sergilemesi ve kültürel açıdan önemli olan bir anıtı gelecek nesillere kazandırması” nedeniyle ödüle değer görüldü.

Eski Kenti Yeniden Canlandırma Programı, Eski Kent, Kudüs, 1996-

Mimarlar: OCJRP Technical Office

İşveren: Welfare Association, İsviçre

Kudüs kenti olağanüstü uzun ve farklı bir tarihe sahip olmasına rağmen, eski kent dokusu aşırı kalabalık nüfus, bakımsızlık ve yetersiz hizmetler nedeniyle tehdit altında. Yeniden canlandırma programı, kenti rehabilite etmeyi, kent mirasını korumayı ve orada yaşayanlar için daha iyi bir yaşam kalitesi sunmayı hedefliyor.

“Fiziksel, sosyal ve ekonomik koşulların zorluğu nedeniyle tehdit altında olan bir

toplum yaşamını doğal yerleşiminde sürdürülebilir kılmak için çok yönlü bir yaklaşım sergilemesi” nedeniyle ödüle değer görüldü.

B2 Evi, Büyükhüsun, Ayvacık, Türkiye, 1999-2001

Mimar: Han Tümertekin

İşverenler: Selman ve Suha Bilal

Haftasonlarını bir sahil kasabasında geçirmek isteyen iki kardeş için tasarlanan ev, asıl yaşadıkları kent olan İstanbul’dan çok uzun bir yol gitmelerini gerektirmeden, sakinlik ve huzur bulabilecekleri bir bölgede konumlanıyor.

“Bulunduğu yerin tarihini, çevresinde bulunan yapıları ve peyzaj düzenini dikkate alarak, yeni ve özgün bir yapıt ortaya koyması ve bu yapının aynı zamanda içinde bulunduğu yaşam çevresinin bir parçası haline gelmesi” nedeniyle ödüle değer görüldü.

Petronas Kuleleri, Kuala Lumpur, Malezya, 1997-1999

Mimarlar: Cesar Pelli & Associates

İşveren: Kuala Lumpur Kent Merkezi

Kentin ticari bölgesinin merkezinde yer alan Petronas Kuleleri, 452 metrelik yüksekliğiyle dünyanın en yüksek yapıları olarak tescillenmiş bulunuyor. İki kule, aralarındaki iletişim ve dolaşımın sağlanması amacıyla 41. ve 42. katlarda köprülerle birbirine bağlanıyor, ayrıca ofis kuleleri tabana çok katlı bir alışveriş ve eğlence galerisiyle bağlanıyor.

“İleri teknoloji kullanımında aynı zamanda yerel ve ulusal istekleri sembolize ederek gökdelen mimarlığına yeni bir yön çizmesi” nedeniyle ödüle değer görüldü.