321
OCAK-ŞUBAT 2005
 
MİMARLIK'TAN

UIA 2005 İSTANBUL’A DOĞRU

MİMARLIK DÜNYASINDAN

  • EAAE Atölyesinden Notlar...
    Deniz İncedayı

    Doç.Dr., Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Bölümü; Yayın Komitesi Üyesi.

DOSYA: Sayisal Mimarlik

  • Evler Senfonisi
    Gürhan Tümer

    Prof.Dr., DEÜ Mimarlık Bölümü, Yayın Komitesi Üyesi



KÜNYE
GÜNCEL

Modern Mimarlık Türkiye’nin Gündeminde

Derleyenler:

Neslihan Türkün Dostoğlu (Prof. Dr., Uludağ Üniversitesi, Mimarlık Bölümü; Yayın Komitesi Üyesi)

N. Müge Cengizkan (Yayın Komitesi Üyesi)

Kamunun dikkatini 20. yüzyılda öne çıkan modernizme çekmek ve “modern mimarlık, tasarım ve şehir plancılığı ürünlerini belgelemek ve korumak” amacıyla 1988 yılında temelleri atılan ve 1990 yılında resmi olarak oluşturulan uluslararası bir kuruluş olan DOCOMOMO’nun (DOcumentation and COnservation of Buildings, Sites and Neighborhoods of the MOdern MOvement) Türkiye Çalışma Grubu 2002 yılında kuruldu ve böylece Türkiye’deki modern mimarlık örneklerinin belgelenmesi ve korunması adına bir girişim başlatıldı. Üniversitelerin, Mimarlar Odası’nın ve çeşitli mimarlık yayın organlarının da benzer girişimlerinin son yıllarda hız kazandığı gözleniyor. Yine de, Türkiye’de üretilmiş olan modern mimarlığı temsili örnekler yoluyla tanıtan kısıtlı sayıdaki çalışmanın geliştirilmesi ve güncelleştirilmesi gereği hissedilmekte.

DOCOMOMO_Türkiye Ulusal Çalışma Grubu, 10-11 Kasım tarihlerinde ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nde düzenlenen “Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları” başlıklı poster sunuşlarıyla, bu tür geniş katılımlı bir çalışmanın ilk adımlarını attı. Ulusal Çalışma Grubu’nun gerçekleştirdiği ilk etkinlik olan bu toplantıda, erken 20. yüzyıldan yaklaşık 1970’lerin başına kadar devam eden süreçte üretilmiş olan modern mimarlık örneklerini görsel ve yazılı belgelerle tanıtan / yorumlayan poster sunuşları yapıldı. Grubun Türkiye’deki ilk etkinliğine yoğun bir katılımla, bazıları oldukça tanıdık, bazıları ise herkes için oldukça yeni ve nitelikli modern mimarlık ürünleri olan 45 yapı sunuldu.

20. yüzyıl Türkiye mimarlığının bugüne kadar belgelenememiş olan örneklerine, özellikle de Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük kentler dışındaki üretime dikkat çekilmesi açısından önemli ve başarılı bir etkinlik gerçekleşti. Elvan Altan Ergut tarafından yayın hazırlığı sürdürülen “Erken Cumhuriyet Dönemi Mimari Mirası” kitabının ön ürünü olarak değerlendirebileceğimiz, Mimarlar Odası ve ODTÜ desteği ile “Yurda İmar Hareketleri: Mimar-Arkitekt Dergisi’nden Sayfalar (1931-1950)” Sergisi de sunuşlar sırasında izlenebildi. Sergilenen yapılar / kentsel mekanlar ve hazırlayan isimler şöyleydi:

“Fındıklı 13. İlkokul: Bir İkonik Modern", "Cinnah 19: Kentte Figür" / A. Cengizkan

"İstanbul 'İmar'ı: 1956-1960" / N. Doğusan

"Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Hastanesi Prof. Frank Amfisi", "20. Yüzyıl Mimari Mirasına Bir Örnek: İstinye Köprüsü" / K.K. Eyüpgiller,

"Mallet-Stevens İstanbul'da: Mecidiyeköy Likör Fabrikası" / E. Kambek

"Ali Hikmet Paşa Meydanı, Balıkesir", "Kervansaray Oteli, Balıkesir", "Sigorta Pasajı, Balıkesir", "52 Evler Toplu Konutları, Balıkesir" / G. Birol

"Zonguldak İşçi Konutları-Seyfi Arkan" / B. İmamoğlu

"Karabük Demirçelik Fabrikaları Yerleşimi" / Z. Öktem

"Hikmet Şeyhoğlu Karabük Eczanesi" / M. Başaran

"İsmet Topçu Evi, Kastamonu" / O. Tanıdık

"Ziraat Bankası Giresun Şubesi Tarihi Hizmet Binası-Fındık Deposu" / Y. Özkaya

"Batı Anadolu'dan Kentsel Nitelikli Modern Mimarlık Mirasına Bir Bakış" / S. Doyduk

"Akdeniz Modernizmi'nin Kurucu Öğesi Olarak Güneş Kırıcılar" / D. Güner, G. Kutlu

"Çeşme Plaj Evleri Kooperatifi" / D. Özkut

"Üç Banka Binası, Aydın", "Manisa'da Erken Cumhuriyet Dönemi Yapılarından Örnekler" / E. Köşkeroğlu, N. Kul

"Denizli-Buldan Bölgesindeki -Cumhuriyet Sonrası- Kamusal ve Sivil Mimari" / E. Görgül

“Cumhuriyet Döneminde Muğla” / E. Kazıl

"Modernizmin Isparta'ya Yansımaları: Isparta Lisesi Örneği" / H. G. Akgün

"Modernizmin Isparta'ya Yansımaları: Halil Hamit Paşa Kütüphanesi Örneği" / H. Ş. Haştemoğlu

"Modernizmin Isparta'ya Yansımaları: Isparta Oteli Örneği" / F. Sezgin

"Modernizmin Isparta'ya Yansımaları: Isparta Kenti Örneği" / L. Özgen

"Erken Cumhuriyet Döneminde Köycülük ve Numune Köy Çalışmaları Antalya/Cevizli Numune Köyü" / H.T. Örmecioğlu

"Modernizmin Adana Mimarlığındaki İzleri" / G. Ramazanoğlu

"Modernizmin Yerel Açılımları: Lefkoşa Kız Lisesi Örneği" / T. Uraz, H. Pulhan, P. Uluçay

"Ankara İnşaat Usta Okulu", "Ankara Jimnastik Mektebi" / L. Alpagut

"Ankara Kız Lisesi" / Y. Uysal

"Su Süzgeci, Ankara”, "Baraj Gazinosu, Çubuk-Ankara" / S. Bancı

"Ankara Rüzgar Tüneli" / U. Durak, E. Tufan, B. İmamoğlu

"Eskişehir'de Uluslararası Üslubun Yansımaları" / N. Özaslan, R. Karasözen

"Modernizmin Kamusal Mekanı: Eskişehir Hükümet Konağı" / B. Üstün , O. Tutal

"Modernizmin Demiryolu Durağı: Eskişehir İstasyon Binası" / O. Tutal, B. Üstün

"Derinkuyu'da Bir Cami" / L. Şentürk

"Sümerbank Kayseri Fabrikası İşletme Binaları", "Sümerbank Kayseri Fabrikası Lojmanları" / B. Asiliskender

"Türkiye'de 'Modern' Çevrenin İnşası: Sümerbank Kayseri ve Nazilli Fabrika Yerleşimleri" / B. Peri

"Taşradaki Muasır Merkez: Halkevleri" / N. Gürallar Yeşilkaya

"Modernizm ve Ziya Tanalı" / Z. Onur

Poster sunuşlarının ardından ikinci günün ilk tartışması Neslihan Dostoğlu’nun yönetiminde, Afife Batur, Ali Cengizkan, Aykut Köksal ve Uğur Tanyeli’nin katılımıyla “20. Yüzyıl Mimarlığının TarihYazımı” başlığı ile yapıldı. Toplantıda, modernizmin meşrulaştırılmasında sorunlar yaşandığı belirtildi ve modern mimarlığın nasıl yazıldığı konusunun sorgulanması gerektiği görüşüne yer verildi. Öncelikle modern hareketin tanımının yapılması gerektiği vurgulanırken, Batılılaşma ve modernleşme kavramlarının farklı anlamlar içerdiği belirtildi.

Günün ikinci tartışması, Emre Madran’ın yönetiminde, İhsan Bilgin, Can Binan, Yavuz Özkaya ve Gülsün Tanyeli’nin katılımıyla “20. Yüzyıl Mimarlık Örneklerinin Koruma ve Onarımı” başlığı ile yapıldı. Toplantıda, her mimarın, nesne yapmaya yönelik olarak analitik kavrayış becerisi, özne yapmaya yönelik olarak empatik bir ilişki kurabilmesi ve yorum yapabilmesi için bir restorasyon pratiği yaşaması gerektiği vurgulandı.

2005 ve 2006’da Türkiye’de DOCOMOMO ve mAAN’ın Uluslararası Toplantıları

26 – 29 Eylül 2004 tarihleri arasında New York’da Columbia Üniversitesi’nde yapılan VIII. Uluslararası DOCOMOMO Konferansı “Import / Export: Postwar Modernism in an Expanding World, 1945-1975” –tümüyle savaş sonrası döneme odaklanan ve sadece korumanın modernizme etkilerini ele almakla kalmayıp, modernizmin koruma üzerindeki etkilerini de araştıran ilk uluslararası DOCOMOMO toplantısı oldu. Bu toplantıya katılan DOCOMOMO_Türkiye ekibi, 2006 yılında yapılacak olan IX. toplantının ““Öteki” Modernizmler” temasıyla Ankara’da yapılması önerisini sundu ve bu öneri kabul edildi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin ortak bir etkinliği olarak düşünülen programa göre ODTÜ’deki konferans öncesinde İstanbul’da uluslararası bir çalıştay, turlar ve çeşitli toplantılar yapılacak. ODTÜ’de konferans sürecinde modernizmin global bir kapsam içinde çeşitlilik, karmaşa ve heterojenlik boyutlarının tartışılması amaçlanmakta.

Modern Asya Mimarlığı Ağı mAAN (Modern Asian Architecture Network), kendini Asya’daki modern mimarlığın, kentsel planlamanın ve mühendislik mirasının araştırılması, korunması ve rehabilite edilmesine adayan mimarlık araştırmacıları ve uzmanları tarafından kurulmuş bir ağ olarak tanımlıyor. mAAN’ın 5. uluslararası konferansı, UIA 2005 Kongresi öncesinde, 28-30 Haziran 2005 tarihlerinde, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nin ev sahipliğinde, İstanbul’da düzenlenecek. “Modern Asya Mimarlığını Yeniden Düşünmek ve Yeniden İnşa Etmek” temasıyla düzenlenen konferans dört oturumdan oluşacak: “Asya’da “Modern”in bir Kavram Olarak Ortaya Çıkışı ve Yeniden Tanımlanması”, “Geleneksel Asya Mimarlığının Modernizasyonu”, “Asya’da Modern Mimarlığın Rehabilitasyonu ve Canlandırılması”, “Modern Asya Kentinin Tasarlanması ve Planlanması”. Konferansa gönderilecek bildirilerin modern Asya mimarlığına ilişkin klişe haline gelmiş görüşlerin ötesine geçerek, yeni açılımlar sağlamaları bekleniyor.

Fotoğraflar: N. Müge Cengizkan

Bu icerik 4821 defa görüntülenmiştir.