Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Anayasa Mahkemesi Binası mimari projelerinin elde edilmesi işi, serbest, ulusal ve tek kademeli olarak yarışmaya çıkarıldı. 20 Ekim 2004 tarihinde sonuçlanan yarışmanın kolokyumu 1 Kasım 2004 tarihinde Ankara Kocatepe Kültür Merkezi’nde yapıldı. Yarışmaya katılan tüm projeler 22 Ekim – 2 Kasım tarihleri arasında aynı mekânda sergilendi.

DANIŞMAN JÜRİ ÜYELERİ

Haşim Kılıç (Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili)

Recep Tüzen (Anayasa Mahkemesi Genel Sekreteri)

Mahmut Küçük (Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı)

Sefer Akkaya (Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Yapı İşleri Genel Müdürü)

Yusuf Yıldız (Mak.Müh., Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, Tesisat Dairesi Başkanı)

ASLİ JÜRİ ÜYELERİ

Coşkun Erkal (Y.Müh.Mimar)

Jüri Başkanı

İ.Yalçın İleri (Y.Müh.Mimar)

Harun Önalan (Mimar)

Ziya Tanalı (Mimar)

Atila Erenler (İnş.Müh.)

YEDEK JÜRİ ÜYELERİ

Cüneyt Akbulut (Mimar)

Onur Bezirci (Mimar)

A.Tuna Acar (İnş.Müh.)

RAPORTÖRLER

Raziye Şahan (Mimar)

Serap Şeker (Mimar)

Esra Turan Tombak (Mimar)

1. ÖDÜL

A. AYBARS ACARSOY y.mimar, GÖKHAN AKSOY y.mimar, S.GÖKHAN BÜYÜKKILIÇ y.mimar

Proje Raporundan: Yapı içerisinde bir arada yer alan farklı fonksiyonel birimlerin, gerek kullanım açısından gerekse kütlesel açıdan kendilerini ayrı ayrı ifade etmeleri, yapının tasarım kurgusunun omurgasını oluşturmaktadır. Bu çerçevede ele alınan ofis birimleri, kültürel tesisler, sosyal tesislerin yapı içerisindeki konumlanmaları, bir taraftan her bir birime ayrı olarak ulaşılabilmesini sağlayacak biçimde düzenlenmesini, diğer taraftan da aynı bütün içerisindeki kütlelerin, içerdikleri farklı fonksiyonlara göre, kendilerini ifade edebilmelerini sağlamaktadır. (…) Kütlesel organizasyonda yarı açık ve açık mekânlar, teraslar ve boşluklar yaratılarak masif-blok etkiden kaçınılması da, yapının özellikle yaya ve araç yaklaşımında ve kullanıcılar açısından yakın algılamada tek düzelikten uzak çeşitlilikler sunmaktadır. (…) Ana yol cephesinden yaklaşımda, özellikle başkan, üye ve raportör hakimler gibi üst düzey memurlar ve yüce divan salonu girişleri, ana kütlenin altında, iki kütlenin arasından yapının tanımladığı yeşil alana doğru açılan yüksek ve ferah bir meydan vasıtasıyla sağlanmaktadır.

Jüri Raporu:

Plan ve cephelerde geliştirdiği uyumlu, sakin, çağdaş dil; girişler ve girişlerin ait olduğu işlevlerle kurduğu ilişki; yüce divan, bürolar, sosyal tesisler ve başkanlık gibi fonksiyonların dil birliği içinde ve başarılı çözümü; ön-arka yol ilişkisinin kademeli geçişi ve topografya verilerine kitlesel uyum; programda önerilenlerin yerine ikâme edilen çözümlerin kullanıcılar tarafından yeterli bulunması; işletme kolaylığı olumlu karşılanmış; başkanlık, kreş, mutfak ve yemekhane düzenlemelerinin yeniden gözden geçirilme gerekliliği belirtilerek oy birliği ile 1. ödüle seçilmiştir.

2. ÖDÜL

AFFAN YATMAN y.mimar, NESRİN YATMAN y.mimar

Yardımcılar: Özlem Yıldız Kaya mimar, Berna Araz Arslan mimar, Mehmet Pinarevli mimar, Fulya Uysal mimar

Proje Raporundan:

Tasarım geliştirilirken esas düşüncemiz, “arsanın yerel özelliklerine saygılı ve çağdaş bir yapı ortaya koymak” olmuştur. Projemiz, bölgedeki yerel ve çevresel değerlere duyarlı bir yaklaşıma sahiptir. (…) Anayasa Mahkemesi Binası’na ait arsanın bir köşe arsası olması ve arazide mevcut kot farkı, planlamada zorluklar ile birlikte imkânları da yanyana getirmektedir. Kanımızca, kentin bu bölgesinde yoğun bir yapılaşma uygun değildir. Özellikle arsanın kuzeyde kalan dar cephesi boş bırakılmalıdır. Bu sebeple büyük bir kitle olarak ortaya çıkan yüce divan, Ziyaürrahman Caddesi’nin alt kotunda bırakılarak, köşenin, boş, yeşil ve törensel aktivitelere imkân sağlayacak bir şekilde planlanması sağlanmış; böylece şehir yaklaşımında caddeden sadece başkanlık ve ofis bloğunun sade bir şekilde görülmesi olanağı elde edilmiştir.

Jüri Raporu:

Arazi kotlarının kullanımı, fonksiyon parçalarının birbiriyle olan ilişkisi, mimari dili, yüce divanın gömülerek algılanan yapı ölçülerine küçültme gayreti, dikey sirkülasyonun toplu çözüm sonucu kolaylaştırılan yatay işlevsel ilişkiler, yüce divan ve başkanlık bloklarının çözümleri ve plan dili başarılı bulunmuş; ancak, tertip sonucu yakın yapı kitlesine yönelen idari büroların bakısı, çok katlı büro tertibinin yakın beraberlik gerektiren (örneğin üye-asistan) ilişkilerinde doğurduğu kopukluklar; parça yakınlıklarının işlevsel ilişkileri kolaylaştırmasına karşın kitle-bütün ilişkisinde sorunlar yarattığı düşünülmüş ve bu proje oy birliği ile 2. ödüle seçilmiştir.

3. ÖDÜL

GÜLAY KELEŞ USTA y.mimar, AYHAN USTA y.mimar, ALİ KEMAL ŞEREMET mimar

Yardımcılar: Şükrü Henden mimarlık öğrencisi (KTÜ), Necmettin Selimoğlu mimarlık öğrencisi (KTÜ) Maket: H.Emre Engin y.iç mimar.

Proje Raporundan:

Anayasa Mahkemesi’nin işlevsel ve simgesel açıdan vurgulanması gereken bölümünü oluşturan yüce divan bölümü (danışma salonu ve fuaye) bütün programı temsil eden bir nitelikte üçgen formda cam bir atriumdan oluşmaktadır. Arsa kuzeydoğu yönünde bir köşe ada olduğundan, bu bölgenin kütlesel algı açısından dikkatle ele alınmasını gerektirmektedir. Bu nedenle binanın simgesel ve işlevsel açıdan en önemli bölümünü oluşturan yüce divan bölümü, bu bölgeden başlayarak tüm yapının merkezi olacak biçimde konumlandırılmıştır. Programda ayrı bir giriş öngörülen Uyuşmazlık Mahkemesi’nin başkanlık bölümü, Anayasa Mahkemesi’nin başkanvekilleri katında çözümlenmiştir; çünkü başkan aynı zamanda üyelerden biridir. (...) Yüce divan bölümü ise işlevsel bir bütünlük içinde, aydınlık ve havalandırma fenerleri ile yine aynı merkez atriumda birleşmektedir.

Jüri Raporu:

Çağdaş dili ve yaklaşımı, iç işlevsel ilişkiler sonucu ortaya çıkan kütle tertibi, girişler, büro bloklarının işleyişi, aktiviteleri toplayan ve sirkülasyon dağılımını sağlayan örtülü iç avlu, yüce divan, başkanlık ve diğer ilişkilerde elde edilen başarı ile iç çözümleri olumlu bulunurken, işletme ekonomisinin yaratacağı sakıncalar vurgulanmış ve bu proje oy çokluğu ile 3. ödüle seçilmiştir.

MANSİYON

HALDUN ERTEKİN y.mimar, OYA İNCİ ERTEKİN y.mimar

Yardımcılar: Güner Küçükal mimar, Mustafa Akar mimar

Proje Raporundan:

Anayasa Mahkemesi niteliğinde/fonksiyonunda bir yapının simgeselliğindeki ölçülülük büyük önem taşımaktadır. Teklif projenin çıkış noktası bu çerçevede ele alınmış, yapının, vakur bir kamu yapısının barındırdığı bir simgeselliğin ötesinde bir anıtsallık taşımaması gerektiği kararına varılmıştır. (…) İhtiyaç programı ve arsa verileri değerlendirmesi sonucunda yapı, dört ayrı blok şeklinde düşünülmüştür. Arsanın batısında caddeye cephe veren blok, yol kotu üstünde prestijli girişler, genel kurul ve mahkeme salonları ile başkanlık fonksiyonlarına ayrılmıştır. (…) Yüce Divan Salonu, hem bünyesinde gerçekleştirilecek olan duruşmaların niteliği nedeniyle, hem de uzun süre kullanılmaması ihtimaline karşılık başka amaçlara hizmet edebilmesi için zemin üstünde çözülmüş, arsanın kuzeyinde, açılı iki blok arasındaki alan, gerek eğim, gerek yeşille olan ilişkisi açısından en uygun yer olarak tespit edilmiştir.

MANSİYON

OSMAN SUALP GÜREŞÇİOĞLU mimar

Danışmanlar: Faruk Eşim mimar, Mustafa Aytöre mimar

Yardımcılar: Necmettin Kahya mimar

Proje Raporundan:

Programda yer alan ofisler ve yüce divan salonunun zorunlu strüktürel farklılığı mimari ve arsa kullanım kararlarında belirleyici olmuştur. Yüce divan salonu ile başkanlık ilişkisi fonksiyonun gereği olarak dolaysız şekilde ana aks üzerinde, başkanlık girişi (ve otoparkı) üst kotta bulunan anayola paralel yerleştirilmiş ofis kitlesinde çözülmüştür. Yüce divan salonu girişlerinde oluşacak yoğunluk, ana yol trafiğini aksatmamak için alt plazada çözülecek şekilde tasarlanmıştır. Ofis kitlesinde bulunan ısı kontrollü cam ve güneş kırıcılardan oluşan masif giydirme cephenin şeffaf duvar etkisi alt plaza ile görsel ve fiziksel bağlantıyı sağlayan bir üst plaza ile kesilmiş ve oluşturulan bu üst plazadan ofis girişleri de sağlanmıştır.

MANSİYON

SELİM VELİOĞLU y.mimar, SUNAY YUSUF mimar, ERCE FUNDA mimar

Proje Raporundan:

Anayasa Mahkemesi çalışma düzeninin, ihtiyaç programında da belirtildiği gibi bölümlere ayrılma özelliği içermesi, yapının ölçekli ve parçalı çözümünü olanaklı kılmıştır.

• Kurum çalışanını teşvik edici, olabildiğince az katlı, bahçeler etrafında konumlandırılmış kuzey ve güneye yönelik mekânlardan oluşan “çalışma ortamı”;

• Ziyaürrahman Caddesi boyunca mekânsal tanım getiren içinde holler ve fuayenin yeraldığı farklı kullanımlara yönelik birleşme olanağı da içeren “iç bahçe”;

• Topografik özelliklerden yararlanılarak zemin, bahçe ve teraslarla ilişkili konumlandırılmış “sosyal mekanlar”;

• Farklı kullanımlarda ön alan, iç bahçe ve yan bahçeler ile bütünleşebilecek geçirgenlik özelliği içeren “ana salon”;

mekânsal kurgunun temel unsurlarıdır.

MANSİYON

FUNDA ÖZTÜRK KERESTECİOĞLU y.mimar

Danışmanlar: Yavuz Selim Sepin, y.müh.mim.

Yardımcılar: Barış Canpolat mimar, Ferman Akgül mimar, M.Ali Özbek mimar, Bahar Dinçaslan mimar

Proje Raporundan:

Arazinin ve arsanın ilginç konumu, yeri ve yarışmanın konusu olan binanın kurumsal kimliğinin önemi bu tasarımın gelişmesinde ve şekillenmesinde önemli kriterleri oluşturmuştur. (…) Öncelikle reprezentatif açılımı dolayısı ile, kuzey ve batı akslarının kesiştiği noktadan bütün Ziyaürrahman Caddesi boyunca arazi doldurulup L şeklinde bütün bu alanı kucaklayan 5 katlı bir Anayasa Mahkemesi Binası ve yüce divan planlanmış; bina, yaklaşım sınırına çekilerek büyük bir Anayasa Meydanı ve Parkı oluşturulmuştur. (…) Estetik ve mimari yaklaşımların yanında adaletin en yüce makamı olan Anayasa Mahkemesi ve kurumları, planlanan bu yapı da olduğu gibi, monumental ve ürkütücü bir yapının tersine, daha demokratik, saydam ve devleti daha sevimli kılacak, çevreye uyum sağlayan, kent ve insan ölçeğinde, halkın ve üyelerinin benimseyeceği, sıcak bir çalışma ortamını sağlayacak önemli bir merkez olarak tasarlanmıştır.

MANSİYON

HAYDAR YEŞİL mimar

Yardımcılar: Sevinç Gündoğdu peyzaj mimari, Gonca Taşdemir mimar, Nurcan Yıldız mimar, Cemile Öztürk peyzaj mimarı, Linda Güzel

Proje Raporundan:

Gerek kitle ve formu ile gerekse de arsaya yerleşme konusundaki kriterlere uygun düşen, kent dokusu ile biçim ve karakter olarak yakınlık kuran, basit hacimlerle net cepheler veren, kullanım amacına ve mantığına uygun, net hatları olan ve tamamen ekonomik bir planlamaya sahip olan, dış görünüş itibariyle ciddi, temkinli (Cumhurbaşkanlığı aksında olmasından dolayı), ağırbaşlı, sade, açık ve ifadesi anlaşılan bir yapı / yapılar grubu fikri çalışmaların başlangıcında tasarıma esas teşkil etmiştir. (…) Esas girişten yapılan dağılımda, başkanlik girişi, Uyuşmazlık Mahkemesi girişi, ve üyeler girişi ayrı girişler olarak ele alınmıştır. Esas girişin tam karşısında oluşturulan avlunun ortasında bir anıt tasarlanmıştır. Bu avludan bina içerisinde kotlamalar yapılarak tüm mekânlara rahat ulaşım sağlanmıştır.