316
MART-NİSAN 2004
 
MİMARLIK'TAN

ODADAN

MİMARLIK DÜNYASINDAN

ETKİNLİK

  • aalto @ turkey
    Rabia Çiğdem Çavdar

    Mimar, Mimarlar Odası Ankara Şubesi

DOSYA: ÜÇ BÜYÜK KENTİN BAŞKALAŞIMI

BALKANLARDA MİMARLIK

YİTİRDİKLERİMİZ



KÜNYE
ETKİNLİK

Kuruluşunun 50. Yılında Mimarlar Odası ‘Sözlü Tarih Toplantıları’

Çetin Ünalın

Mimar

Ankara’da düzenli olarak gerçekleştirilen 3 mimari etkinliğe yer veriyoruz. Kuruluşunun 50. yılında Mimarlar Odası tarihi, 1954’ten bugüne Oda örgütlenmesine ve çalışmalarına önemli katkılar sağlayan kişilerin tanıklığında “Sözlü Tarih Projesi”yle belgeleniyor. Mimarlar Odası, Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Mimarlar Derneği 1927’nin ortak projesi olarak planlanan 11 toplantıdan 6’sı gerçekleştirildi. Türk Serbest Mimarlar Derneği’nin düzenlediği “Yapı/Tasarım Öyküleri” toplantıları ise, Kasım 2003’ten beri sürdürülüyor. Şimdilik tartışma, tamamlanmış yapılar üzerinden yürütülüyor. Sunulan yapıların eleştirisi ve değerlendirilmesinin yanısıra, “mimarlık kültürü ve geleneğinin oluşmasının olmazsa olmaz koşulu olan deneyimlerin paylaşılması” toplantıların önemli bir vurgusu. Son etkinlik ise, Mimarlar Odası Anlara Şubesi’nin Mimarlar Odası Kütüphanesi, Konur Sokak 4/4’te iki yıldır düzenli olarak sürdürdüğü “Perşembe Söyleşileri”. Yeni dönemde "Kentler Üzerine" başlığıyla yapılacak söyleşilerde, bu sefer de yazarların, şairlerin, ressamların ve müzisyenlerin gözünden kentlere bakmak hedefleniyor.

2004 yılı, TMMOB Kanunu’nun yasalaşması ve Mimarlar Odası’nın kuruluşunun 50 yılı.

Dernek kurma özgürlüğünün Anayasa’ya girdiği 2. Meşrutiyet’in ilanından çok kısa bir süre sonra, 1908 yılında modern anlamda ilk teknik eleman örgütü ve belki de bir yıl boyunca dergi çıkardıkları için haklarında en çok bilgi sahibi olduğumuz Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti kurulmuştu. Kuruluş için ilk çağrıyı yapan ve 1 no.lu üyesi Mimar Kemalettin olan Cemiyet, Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra mimar ve mühendislerin bağımsız örgütlerine yerini bırakmıştı. Bu anlamda Cumhuriyet sonrası mimarların ilk ve tek bağımsız örgütü Türk Mimarlar Cemiyeti, 1927 yılında Ankara’da kurulmuştu. Bugün çalışmalarını Mimarlar Derneği 1927 adı altında sürdüren Dernek, şubeli bir düzene geçince Türk Yüksek Mimarlar Birliği adını almıştı. Dernek olarak çalışmalar yapan bu örgütlerin kuruldukları andan itibaren en önde gelen amaçları, statülerini Oda şekline dönüştürmek olmuştur.

1931 yılında yayınlanmaya başlayan ARKİTEKT dergisi ilk sayısında, daha sonra Türk Yüksek Mimarlar Birliği İstanbul Şubesi’ni oluşturacak Güzel Sanatlar Birliği Mimari Şubesi Genel Sekreteri Ömer Faruk Galip’in o yıl genel kurulunda yapmış olduğu konuşmanın özeti bulunmaktadır. Bu yazıda “Mimarlar Odaları Kanunu İhzar Komisyonu’nun” çalışmalarının bittiği, Kanun’un 1931 yılında meclisten geçerek yasalaşacağını umdukları söylenmektedir. Bu konuşmadan TMMOB’nin filizlerinin başlangıçta Mimarlar Odası olarak atıldığı ve 25 yıllık bilinçli, bilgili, ısrarlı çabaların sonucunda bu hakkın alındığı anlaşılmaktadır. Mimarlar, kanunun yasalaşmasında olduğu kadar TMMOB’nin kuruluş ve kurumlaşmasında da hep ön saflarda bulunmuşlardır.

Mimarlar Odası, kuruluşunun 50. yılını çeşitli etkinliklerle kutlamaya hazırlanmaktadır. Bu kapsamda, 50 yıllık süreçte Mimarlar Odası çalışmalarına omuz verenlerin tanıklığı ile geçmişimizi “Sözlü Tarih” projesiyle tespit etmek istedik. Öncelikle Ankara’da Mimarlar Odası, Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Mimarlar Derneği 1927’nin birlikte organizasyonuyla başladığımız, profesyonel bir kadro tarafından videoya alınan toplantılar daha sonra değerlendirilerek CD’ye aktarılmakta, bant çözümleri de yapılarak yazılı metin haline de getirilmektedir. 2004 yılı sonunda bu metinlerin redaksiyonu yapılarak başka çalışmalara kaynaklık etmesi için yayınlanması, benzer çalışmaların diğer şubelerde de yapılması planlanmaktadır.

Dinleyicilerin huzurunda, ilgili dönemlerin tanıkları ile, çalışma raporları, karar defterleri, mimarlık dergilerinin taranması gibi ön hazırlıklar sonrası yapılan söyleşiler, Ankara’da 11 oturum olarak planlanmıştır. Bu toplantıların 1954 – 1971 yıllarını kapsayan ilk dördü Nejat Ersin, Şevki Vanlı, Sevinç Kaynak, Yılmaz Gürer, Yavuz Önen ve Gürol Gürkan’ın katılımıyla tamamlanmıştır. 1971-1974 arası dönemin ele alındığı “Oda’da Değişim: 12 Mart Dönemi” toplantısına Ahmet Sönmez, Aydan Bulca, Güven Birkan, Hüseyin Tanrıöver ve Yavuz Önen; 1974-1980 arası dönemin ele alındığı “Milliyetçi Cephe Hükümetleri Dönemi” toplantısına ise Akın Atauz, Ali Artun, Raşit Gökçeli, Sait Kozacıoğlu, Süheyl Kırçak ve Yavuz Önen katılmışlardır.

Bir bölümü Mimarlar Derneği 1927’de ve Çankaya Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde gerçekleştirilen toplantıların devamı, Konur Sokak, 4/5 numarada bulunan Mimarlar Odası Lokali’nde yapılacaktır. Gelecek toplantıların programı şu şekildedir:

Bu icerik 1423 defa görüntülenmiştir.