ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu Mimari Proje Yarışması

Yay.haz. Yiğit Adam, N. Müge Cengizkan, Tuğçe Selin Tağmat, Ocak 2005, Mimarlar Odası Yayınları, Yarışmalar Dizisi, Ankara; 64 sayfa.

Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasındaki işbirliğinin daha ileri götürülmesi amacıyla, iki ülke arasında imzalanan bir anlaşma sonucunda Orta Doğu Teknik Üniversitesi, KKTC’de kendisine bağlı yeni bir kampus kurmakla görevlendirilmişti. ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Kentsel Planlama Stüdyosu’nda hazırlanmış olan ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu Yerleşim Planı’nın merkezindeki ODTÜ Meydanı’nın kuzey ucunda yer alması düşünülen merkez fonksiyonlarından, Kampus Yönetim Binası, Kütüphane ve Bilgi İşlem Merkezi yapı grubunda yer alacak binaların mimarlık ve mühendislik projelerinin elde edilme işi, ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampus Yönetim Kurulu Başkanlığı tarafından, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki Mimar ve Mühendis Odaları Birlikleri’nin, Mimarlar Odaları’na kayıtlı mimarları arasında yarışmaya açıldı ve Mart 2003’te sonuçlandırıldı. Kitapta, yarışmayı kazanan projelerin yanısıra, yarışmaya katılan tüm projeler de katalog formatında yer alıyor. Jüri Üyesi Doç.Dr. Ayşen Savaş’ın değerlendirme yazısı ile birlikte tüm projeleri bir arada “okumak”, yarışmaya ilişkin oldukça kapsamlı bir çerçeve çizmeyi sağlıyor.

Cumhuriyet Döneminde Kadın ve Mimarlık

Neslihan Türkün Dostoğlu, ed., Ocak 2005, Mimarlar Odası Yayınları, Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı ve Şehirciliği Dizisi – I, Ankara, Türkçe / İngilizce; 98 sayfa.

Cumhuriyet’in 81. yılı içinde bulunduğumuz bu dönemde, Avrupa Birliği’ne üyelik konusu, Türkiye’de gündemin üst sıralarına yerleşmiştir. Avrupa Birliği’nin yalnız ekonomik birliktelik anlamını taşımadığı, yaşam koşullarının iyileştirilmesini içeren toplumsal bir proje olarak algılanması gerektiği göz önüne alındığında, kadın-erkek eşitliği, demokrasinin temeli olarak önümüze çıkmaktadır. Türkiye’de Cumhuriyet, kadınlara pek çok hak sağlamakla birlikte, Türk kadınlarının eğitim, iş yaşamına katılım, meslek sahibi olma, yöneticilik statüsünü elde etme, politikaya atılma gibi konularda dünya ülkelerinin gerisinde kaldığı bilinmektedir. Oysa, kadınların kamu yaşamıyla bütünleşmesi, Cumhuriyet’in demokratik ilkeler temelinde yeniden yapılanmasına yol açabileceği gibi, Avrupa Birliği kriterlerini karşılamak açısından da önem kazanmıştır. Bütün bu tartışmaların yaşandığı bir ortamda, Neslihan Türkün Dostoğlu editörlüğünde Mimarlar Odası Yayınları, Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı ve Şehirciliği Dizisi’nin ilki olan bu kitap, Cumhuriyet döneminde kadın ve mimarlık konusunu ele almaktadır. Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan kitapta yer alan altı makale konunun farklı boyutlarını irdelemektedir: Ayda Eraydın ve Asuman Türkün “Cinsiyet Ayrımcılığının Sürdüğü Bir Toplumda Kadın Olmak”; Serap Kayasü “Kadınların Kentleri, Kentlerin Kadınları”; Neslihan Dostoğlu “Dünyada ve Türkiye’de Değişim, Kadın ve Mimarlık”; Yekta Özgüven “1934-1960 Yılları Arasında Türkiye’deki Mimarlık Okullarından Mezun Olan Kadın Mimarlar Üzerine Bir Değerlendirme”; Özlem Erkarslan “Türkiye’de Kadın Mimarlar ve Cinsiyet Ayrımcı Çevre Sorunu”; Nurten Aksugür “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Kadın Mimarlar”.

Türkiye Kongreleri - I: Konya Kongresi – Konuşmalar, Bildiriler, Değerlendirmeler

Yay.haz. Defne Benol, Aralık 2004, Mimarlar Odası Yayınları, Ankara; 44 sayfa.

Temmuz 2005’te UIA Kongresi’ne evsahipliği yapmaya hazırlanan Mimarlar Odası, kongrenin teması olan “kent”e ilişkin tartışmaların öncelikle ulusal ölçekte ve Türkiye gerçekliğinin gündeme getirilmesiyle nedeniyle Türkiye Kongreleri düzenliyor. Ülkenin tüm yörelerindeki mimarların ve ilgili kesimlerin meraklarını ve düşüncelerini aynı buluşmaya yönlendirmek; uluslararası katılımın yanısıra ulusal katılımın da bilinçli ve coşkulu bir şekilde yaygın ve güçlü olmasına katkıda bulunmak amacıyla yaptığı toplantıların ilki Konya’da “Anıtların Kentinde Mimarlık ve Yapılı Çevre“ temasıyla yapıldı. Türkiye Kongreleri kitapları dizisinin ilki olan kitapta, tema çerçevesinde yapılan tartışmalar, değerlendirmeler ve kongre sonrasında ortaya çıkan bildiri sunuluyor.

2. sayfa

1/1 Yaz Uygulaması

Yay.Haz. Berin F. Gür, Onur Yüncü, Aralık 2004, 124/3 Yayınları, İstanbul; 56 sayfa.

Kitap, ODTÜ Mimarlık Bölümü 1. sınıf öğrencilerinin, 2003 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında, Rize’nin Fındıklı ilçesi, Arılı Köyü İlköğretim Okulu öğrencilerine bir bilgisayar işliği kazandırmak için toprağa, betona, ahşaba dokunarak meslek hayatlarının ilk binasını inşa etme serüvenlerinin hikayesi. Bu deneyim ODTÜ Mimarlık Bölümü’nün kuruluşundan beri sürdürmekte olduğu, 1. yıl sonunda öğrencilerin kırsal bir yörede, küçük ölçekli bir yapının temelden çatıya inşa sürecini birebir deneyimlemesi veya başka bir deyişle öğrencinin 1/1 uygulama “yaparak” “yapı yapma”yı öğrenmesi. Yaz uygulaması, yayın hazırlayanlar tarafından “amaç”, “tasarım süreci”, malzeme+boyutlar+detaylar”, “yapım süreci” başlıklarıyla aktarılırken, sürece ilişkin fotoğrafların yanısıra eskizlerden uygulama çizimlerine oldukça fazla görsel dokümana da yer veriliyor.

Mübadele Konut ve Yerleşimleri

Savaş Yıkımının, İç Göçün ve Mübadelenin Doğurduğu Konut Sorununun Çözümünde, "İktisâdî Hâne" Programı, "Numûne Köyler" ve Emvâl-i Metrûke"nin Değerlendirilmesi için Adımlar

Ali Cengizkan, Ekim 2004, ODTÜ Mimarlık Fakültesi ve Arkadaş Yayınevi, Ankara; 275 sayfa.

Kitap, "mübadele" olarak bilinen, Kurtuluş Savaşı sonrasında, 30 Ocak 1923 tarihinde Yunanistan'la karşılıklı olarak imzalanan "Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi'ne İlişkin Sözleşme ve Protokol" uyarınca başlayan ve bir yıl içinde tamamlanan sürecin Türkiye'de doğurduğu sorunların çözümü için yaratılan yerleşim (iskân) ve konut politikalarına ilk kez ışık tutuyor. Bilindiği üzere, zaten Anadolu'dan Yunanistan'a gidenler için fiilen başlamış olan göç, 23 Ekim 1923 tarihinde "Mübâdele, İ'mâr ve İskân Vekâleti"nin kurulması ve 24 Ekim'de Mustafa Necati Uğural'ın da ilk bakan olarak atanmasıyla, Türkiye tarafında da örgütlü biçimde ele alınmıştı. Kitapta 51 belgenin ortaya koyduğu yönetmelik, inşaat kural ve tarifleri, ihale ve yapım koşulları ve sürecini aydınlatan özgün metinler eşliğinde, mübadele sürecinin nasıl hazırlandığı; göçün nakliyat koşulları; toplum sağlığı ve "mübadillere" konut sağlanması konularında genç Türkiye Cumhuriyeti hükumetinin ne tür yöntemler geliştirdiği; örnek plan ve örnek köy yapımları eşliğinde aktarılıyor. Sürecin, mimarlık ve kent planlama disiplinlerinin ülke genelinde gelişmesini sağladığı; ayrıca her türlü aksaklığa karşın, zamanın yoksunlukları içinde bugün bile örnek olabilecek bir toplumsal başarıya, özellikle daha sonra Milli Eğitim Bakanı olarak da başarılı çalışmaları olan Mustafa Necati eliyle imza atıldığı görülüyor. Yunanistan'dan gelen beş yüz bine yakın göçmenin yerleştirilmesi, 1925 yılı başında tamamlanmış; ancak günümüzde kapsamlı "mübadele" araştırmaları henüz yeni başlamıştır. Kitap, bu yöndeki kapsamlı araştırmaların öncüllerinden biri.

Satılık Kültürler: Liberal Mimarlar, Muhafazakar Mühendisler

İlknur Akıner, Ocak 2005, Karakutu Yayınları, İstanbul; 240 sayfa.

Teknolojinin insan boyutu yıllardır süregelen bir bilmece. Teknolojik gelişmeler yaşamı kolaylaştırsa da bu teknolojilerden uygulamada yüzde yüz verim sağlanması “insan” unsuru ihmal edildiği sürece işletmeler açısından çöldeki vaha olmaktan öteye gidemeyecek. Kitapta, uygulamada avantaj sağlıyorsa farklı ülkelerin kültürlerinin de nasıl alınıp satılabilir bir değer olduğunu kavramamızı sağlıyor: Mimarlar Batıdan, mühendisler Doğudan. Mimarlar “Risk hayatın kendisidir” derken, mühendisler hayata statik hesabını yaptıkları binalar gibi yaklaşıp risk almak istemiyorlar. Yerkabuğunun hareketlerine karşı yapılarda aldıkları önlem, hayatın gelgitlerine karşı giydikleri zırhtan farklı değil. Kitap, proje yöneticileri, yüklenici firmalar ve bu firmalarda rol alan yöneticiler başta olmak üzere, kültürel farklılıklardan doğan sorunların yaşandığı uluslararası inşaat projelerinde görev alan proje yöneticileri, mimarlar, inşaat mühendisleri ve kültürünü tanımak isteyen her okur için rehber niteliğinde. Kültür ve kültürel farklılıklar konusunda Türkiye’nin koordinatlarını çıkaran kitap, farklı ülkelerle yapılan işbirliklerinde kültürel farklılıkların problem olmaktan çıkarılıp, verimi artırmak için nasıl avantaj haline dönüştürüleceğinin reçetesi olarak sunuluyor.