TMMOB Mimarlar Odası Sürekli Mesleki Gelişim Merkezi ve Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi tarafından programlanan Oda - Öğrenci Mimarlık Buluşmaları 19 – 29 Ağustos 2024 tarihlerinde Balıkesir’de gerçekleşti. Kısmen atölye ve kısmen staj çalışması olarak değerlendirilebilecek bu değerli buluşma Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Balıkesir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Altıeylül ve Havran Belediyeleri, Güney Marmara Kalkınma Ajansı, Vardar Beton ve Metal Yapı Holding’in katkıları ile gerçekleşti.

UIA İstanbul 2005 Dünya Mimarlık Kongresi’ne doğru giderken 16 Temmuz 2004 tarihinde Balıkesir’de Kuva-yi Milliye Müzesi bahçesinde gerçekleşen “Arada Kent” başlıklı bir panel gerçekleşmiş ve Mimarlar Odası tarafından bir yayına dönüştürülmüştü. Bu panelde işlenen ‘aradalık’ kavramını, “Balıkesir’de Kent Meydanı Tasarlamak” başlıklı buluşma kapsamında öğrencilerin çalışma yapacağı kent meydanının tasarlanacağı bölgede / alanda / sahada yer alan arada kalmış meydancıklar ile ilişkilendirmek mümkün.

Atölye çalışması kapsamında temel olarak Balıkesir kent merkezinde sürdürülebilir bir çevre yaratmak ve kent halkının yaşam kalitesini artırmak amaçlandı. Yaya, çocuk ve sevimli arkadaşların dostu kamusal mekânlar tasarlanması ve kent merkezinde bulunan küçük ölçekteki alanlar ile kent dokusunun farklı parçaları arasında bir bağlantı kurulması konuları çalışmanın önemli akslarını oluşturdu. Ayrıca bu alanları oluşturan öğeler arasında uyum, bütünlük, çeşitlilik, denge ve düzen ilişkilerinin kurulması konuları da dikkate alındı.

Kent kimliğinin oluşumunda önemli yeri olan meydanlar, insanların çeşitli amaçlar için bulundukları ilk kamusal alanlardandır. Aynı zamanda kentlerin yansıması ve belleği niteliğindedir. Bu çerçevede, buluşma kapsamında yapılan çalışmada, en başta meydanların işlevini ve niteliğini etkileyecek ölçütlerin belirlenmesi ve ortaya çıkan üretimin meydan tasarım sürecine yol gösterici olması amaçlandı. Buluşmaya katılan öğrenciler, gruplara ayrılarak meydan tasarımları üzerine çalıştıktan sonra bir araya gelerek bir kent mobilyası tasarladılar.

Meydan tasarımı aşamasında 3 grup halinde çalışan öğrenciler, öncelikle yer görme yaparak durum analizi çıkardı. Meydanın çevresindeki ulaşım sisteminin kurgulanması ve farklı rotaları desteklemesi, kentin farklı katmanlarını birleştirmesi, yönlendirme işlevini sağlaması, meydan ve bağlantılı cephelerle olan ilişkisinin güçlendirilmesi konuları ele alındı. Belirlenen ölçütler ve mevcut durum analizi sonucunda, toplanma - dağılmayı sağlayan, yönlendirme yönüyle güçlü, işlevsel ve kentle bütünleşik 3 farklı tasarım ortaya çıkarıldı.

Meydan tasarımlarının yanında tüm katılımcılar biraraya gelerek bir kent mobilyası tasarladı. Bu tasarım, Vardar Beton işbirliği ile yerinde üretildi (Resim 1-3). Katılımcı öğrencilerin ürünü olan bu kent mobilyası Balıkesir Avlu Kongre Merkezi önünde kent halkının kullanımına sunuldu.

Sonuç olarak Oda - Öğrenci Mimarlık Buluşması ile kentin tarihi ve kültürel birikiminin, kentsel mekânların biçimlenmesine neden olduğu ve bu birikimlerin sergilendiği, en iyi şekilde ifade edildiği kentsel mekânların kent meydanları olduğunun bir kez daha kanıtlandığı söylenebilir. “Arada Kent” paneli gibi kente önemli bir katkıda bulunan bu buluşmanın da bir yayına dönüşmesi; böylece mimarlık kültürünün öğrenciler ile kent halkını biraraya getirmesi kazanımının somutlaşması değerli bir kazanım olacaktır.