Dünya nüfusu bugün gelinen rakamların çok altında olduğu zamanlarda çevresel konular yerel olarak algılanan problemler olarak görülüyordu. Özellikle endüstri kentlerinin çevrelerine verdikleri zarar asırlar öncesinde bile tartışılırken, günümüz istatistikleri artık bu kirlenmenin küresel boyutlarda olduğuna ve dünya üzerinde kalıcı iklimsel değişimlere yol açtığına dikkat çekiyorlar. Al Gore’un 2006 yılındaki belgesel filmi “An Inconvenient Truth” gibi pek çok alanda küresel ısınmayı konu alan çalışmalar dünya çapında en önemli gündem konusu haline geldi. Kentlerin bu boyutta bir kirlenmenin tüm sorumlusu olmasından dolayı mimar ve plancıların da yakından ilgilendiği konu için yeni kent modelleri üretilemeye başlandı. Özellikle çevresel kirlenmenin yoğun olarak yaşandığı Çin’de popülerlik kazanan konu için yapılan öncü çalışmalardan biri, Dongtan kenti için sürdürülebilir bir kent modeli tasarlanması oldu. Londra merkezli Arup firması ile Şanghay Endüstri Yatırım Ortaklığı (SIIC) tarafından geliştirilen proje, 20 bin nüfuslu bir liman kenti için sıfır- karbon atıklı çevresel bir kent yaşamı oluşturmayı hedefliyor. Arup firmasında farklı disiplinlerden biraraya gelen çalışma grubu, Dongtan’ın master planının şekillenmesinde kılavuz niteliğinde olacak ideal bir ekolojik program oluşturmaya çalışıyorlar. Bu programın amacı, belirli bir alanda yaşayan insan sayısının tükettiği doğal kaynakların ortalama bir hesabını oluşturarak doğal kaynaklarla insan ihtiyaçları arasında bir denge kurmayı sağlamak. Dongtan model kentinin oluşturulması, kentlerimizdeki arazi kullanımı, atık döngüsü gibi pek çok kentsel konuya bir örnek teşkil etmesi açısından ilham verici olmanın yanısıra, artık bütün kentlerde bu konuya duyarlılık oluşturulması ve konu üzerine projeler üretilmesi gerektiğinin bir göstergesi olmasından dolayı da önem kazanıyor. Bu yıl 1 Ekim tarihinde kutlanacak olan Dünya Mimarlık Günü’nün temasının “Sıfır Emisyonlu Mimarlığı Aktarmak” (Transmitting Zero CO2 Emission Architecture) olması da bu anlamda tesadüf değil. “Güvenli Kent, Adil Kenttir” temasını belirleyen Dünya Habitat Günü ile eş zamanlı olarak kutlanacak Dünya Mimarlık Günü’nün teması, mimarların, bina ve kentlerin tasarım, yapım ve kullanımında karbondioksit emisyonunu önemli derecede kontrol ederek bu oranı düşürme potansiyelini vurgulamayı hedefliyor. Bilgi için www.uia-architectes.org ziyaret edilebilir.