Mimarlar Odası’nın bu dönem “Türkiye Mimarlık Politikası’na Doğru, Mimarlık ve Kent Buluşmaları” başlığı altında, bugüne kadar Kayseri ve Samsun’da gerçekleştirdiği etkinliklerin üçüncüsü, 13-14 Ocak 2007 tarihleri arasında Mersin’de gerçekleştirildi. Buluşmada, “Göç, Barınma Sorunu ve Mimarlık” teması çerçevesindeki sunuşların ardından yapılan panel ve forum, katılımcılara genel bir tartışma ve değerlendirme ortamı sundu. Gelecek buluşmalar şu şekilde planlanıyor:

10-11 Mart 2007 MUĞLA

Tema: “Kıyı Planlaması ve Mimarlık”

12-13 Mayıs 2007 GAZİANTEP

Tema: “Kültürel Değişim ve Mimarlık”

14-15 Temmuz 2007 ESKİŞEHİR

Tema: “Sanayi Kentleri ve Mimarlık”

Kongre’nin açılış konuşmasını yapan Mimarlar Odası Mersin Şubesi Başkanı Sabri Konak, Mersin’in hızlı nüfus artışı karşısında yaşadığı dönüşümlere, kentlileşme sürecinin kentleşme hızına ayak uyduramadığına ve bu kapsamda Mersin’e ilişkin buluşma teması altında düşünülmesi gereken noktalara dikkat çekti. Genel Başkan Bülend Tuna, kongre temasının Mersin gibi göç alarak değişip gelişen bir kent için önemine dikkat çekti. Göç olgusunun sadece ulusal değil uluslararası bir gerçeklik olduğuna değinen Tuna, göçten kaynaklanan yoğun barınma ve kent sorunlarına mimarlığın tek başına çare bulmasının olanaksız olduğuna ama konunun mimarlık çerçevesinden tartışılmasının gerekliliğine ve yoksullar için mimarlık düşüncesinin mesleki anlamdaki önemine değindi. “Herkes için mimarlık” konusunu bu yaklaşım çerçevesinde değerlendiren Tuna, özürlülerden yoksullara, mimarlığın hizmet alanlarının kamu yararına odaklanmasının önemini vurgularken, mimarların bu konularda geliştirebileceği stratejilerin tartışılması gerektiğini belirtti.

Mersin Üniversitesi Rektörü Süha Aydın, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Macit Özcan ve Mersin valisi Hüseyin Aksoy, buluşmanın, Mersin kentinin yüzleşmesi gereken sorunların tartışılabileceği verimli bir platform oluşturduğuna dikkat çekerek, kentin geleceğini etkileyecek politikaların kurgulanabilmesi açısından önemini vurguladılar.

Tematik sunuşu gerçekleştiren Prof. Dr. Melih Ersoy, Türkiye’de iç göçler, kente eklemlenme ve barınma sorunlarına değindi. Sunuşunun ilk bölümünde, göç olgusunun nedenleri ile kentsel alanlarda yol açığı değişimi farklı paradigmalar açısından incelerken, ikinci bölümde örnek bir çalışma alanı olarak Ankara’ya göç eden İskiplilerin kentte yarattıkları etkilere değindi. Üçüncü bölümde ise zorunlu göç ile doğu ve güneydoğu kentlerine yerleşen nüfusun kentsel yaşama nasıl eklemlendiğine ilişkin bulguları ortaya koydu. Bu incelemeler ışığında “zorunlu göç” ve diğer göç nedenleri olmak üzere farklı iki kategoride ele alınabilecek göç olgusunun, kent üzerinde değişik etkiler yarattığına dikkat çeken Ersoy, göç olgusunun bu tip faklılıkların sosyal boyutlarıyla incelenmesinin önemine değindi.

Tematik sunuşlardan sonra Doç. Dr. Günhan Danışman’ın yönettiği bölgesel sunuşları, eski bir Mersinli ve Dünden Bugüne Mersin adlı kitabın yazarı Şinasi Develi, sosyolog gazeteci Mirza Turgut ve kent plancısı Tolga Ünlü gerçekleştirdi. Develi, Mersin’in hem tarihine hem de bu tarihsel dönemlerde çeşitlenen sosyal hayatına değindi. Mersin’in politik yapısına, yoğun göçün politik yansımalarının kentte yarattığı etkilere ve devamlı değişim içinde olan ticari dengelere değinen Turgut, göç ile oluşan sosyal gerginliklerin kent için zenginliğe dönüştürülmesinin gerekliliğini savundu. Son sözü alan Ünlü ise, Mersin’in mekânsal gelişimi hakkında aydınlatıcı bir sunuş gerçekleştirirken, kentteki planlı ve plansız gelişimlerin kentsel bağlamın oluşması ve dönüşmesindeki rolünü değerlendirdi. Günümüzde mekânsal ayrışma ve bütünleşme biçimleri hakkında örnekler sunan Ünlü, kentsel sorunlarla başedilebilmesi için kentsel mekânın değişiminin yönetilmesi gerekliliği üzerinde durdu.

Prof. Dr. Tamer Gök’ün yönettiği panele, Doç. Dr. Mustafa Şen, Remzi Sönmez, Prof. Dr. Yıldız Sey ve Doç. Dr. Güzin Türel katıldı. İlk sözü alan Şen, tarihî göç tipleri ve bunların politik yansımalarını örneklerken, Akdeniz kentleri için “zorunlu göç” kavramının yarattığı risklerin kentsel gerilimi oluşturduğunu ve bu konuda stratejik yaklaşımlar geliştirilmediğini vurguladı. Bir kent plancısı olarak konuyu nazım plan ölçeğinden değerlendirmeye açan Sönmez, Mersin’deki gecekondulaşmanın kentsel dönüşüm bağlamında nasıl değerlendirilebileceğini sorgularken, nazım plan uygulamalarının toplumsal boyutuna ve oluşan rant alanlarının eşitlikçi dağıtım prensibinin geliştirilmesine dikkat çekti. Sey, yoksullar için yapı üretiminde mimarlar olarak nasıl çözümler üretilebileceği sorusu üzerinden, mimarların ucuz yapı üretimi ve teknolojileri alanlarına daha çok eğilmeleri gerektiğine ve bu konularda geliştirilebilecek Ar-Ge projelerinin önemine değindi. Son sözü alan Türel ise, Mersin’in yapılı çevre dokusunun bir analizini sunarken, kentin, turizm ve sanayinin ara kesitinde geliştiğini hatırlattı. Ayrıca Mersin’deki apartmanlaşma olgusunun altında yatan sosyal dinamiklere dikkat çeken Türel, konut mimarlığı konusunda yapılan çalışmaların bu sosyal yapı ve yaşam tarzını gözönüne alarak yeni stratejiler geliştirmeleri gerektiğini vurguladı.

Toplantı Prof. Dr. Mete Tapan’ın yönettiği forum oturumu ile sonlandı. Buluşmanın ana teması “mimarlık ve kent”in anlamı ve “kent”in yeniden mimarlığın ilgi alanına girmesinin önemini vurgulayan Tapan, gün içindeki tartışmalardan hareketle “kentleşme” ve “kentlileşme” kavramlarının irdelenmesinin önemini vurguladı. Kentlileşememe sorunu üzerine ne yapılmalıydı ve ne yapılabilir, sorularını değerlendirmeye sundu. Yoksulların konut sorununa nasıl değinilebileceği ve mimarların göç olgusunu kavrayarak planlama kararlarında bu değişimlere cevap verecek organizasyonlara gitmelerinin olanakları ağırlıklı olarak tartışılan konuları oluşturdu.

Etkinliğin son günü, Tarsus kentine teknik gezi düzenlendi. Yoğun katılımla gerçekleşen gezi, Doç. Dr. Günhan Danışman’ın rehberliğinde yapıldı. Katılımcılar, Yumuktepe-Kazanlı- Gözlükule Höyükleri, Aziz Paulos Kilisesi, Kleopatra Kapısı, Tarsus Arkeoloji Müzesi, Eshab-ı Keyif (Yediuyurlar) Mağarası, Cumhuriyet Meydanı Roma Yolu, Aziz Paulos Kuyusu, 42. Sokak Restorasyonu, Makam Camisi altındaki Roma Köprüsü, Nusrat Mayın Gemisi Anıtı, Tarsus Ulu Camisi, Donuktaş, Tarsus Çağlayanı, Sağlıklı Köyü Roma Yolu Kapısı gibi Tarsus’ta bulunan pek çok tarihi mekânı ziyaret etme imkânı buldular.