320
KASIM-ARALIK 2004
 
MİMARLIK'TAN

UIA 2005 İSTANBUL’A DOĞRU

MİMARLIK DÜNYASINDAN

DOSYA Her Daim Gündemde: YARIŞMALAR

  • Şatolar Üzerine
    Gürhan Tümer

    Prof.Dr., DEÜ Mimarlık Bölümü, Yayın Komitesi Üyesi



KÜNYE
DOSYA Her Daim Gündemde: YARIŞMALAR

Her Daim Gündemde: YARIŞMALAR

editörler: Metin Aygün, N. Müge Cengizkan

1930’lardan 2000’lere değişen dünya koşullarında, Türkiye’de bu döneme özgü değişimin temel niteliği, yerelin ve sivil toplumun etkinliğinin artırılması ve toplumsal kararlara katılımın güçlendirilmesi olarak görülüyor. Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde, siyasal ve toplumsal yapılanmasını yeniden düzenleme sürecine giren Türkiye’de, sivil etkinliğin artmasıyla birlikte toplumsal katılımın artacağı öngörülüyor. Kentteki dönüşümler ve yapı elde etme süreçlerinde sivil insiyatifin daha etkin rol oynayacağı öngörüsü, bunun en önemli araçlarından biri olarak proje yarışmalarını öne çıkarıyor. Doğal olarak bu süreç, yarışmaların kendi yapısında da önemli değişimlerin gerçekleşmesini gerektiriyor.

Yasemin Sayar, Erken Cumhuriyet döneminden bugüne mimari proje yarışmalarını, Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin hazırlayıp Genel Merkez ve Ankara Şubesi ortak yayını olarak Kasım ayında çıkardığı “Yarışmalar Dizini 1930-2004” kitabındaki kapsamlı dökümler üzerinden değerlendiriyor. Sayar, 1930’lardan 1980’lere kadar mimarlık ortamının en büyük müşterisinin hâlâ devlet olduğunu, 80’lerde ise bir kırılma yaşandığını belirtiyor; mimarlığın siyasal ideolojilerle organik bağının kopuşu ve özel sektörün hizmetine girişi ile birlikte mimari dil açısından başlayan çeşitlenmeye dikkat çekiyor ve bugünün mimarlık ortamını, genç kuşağın “eleştirel/sorgulayıcı ürünlerin araştırıldığı, ‘söz’ün mimarlığın içinden söylendiği bir ‘özgürlükler alanı’ “ olarak tanımlıyor.

Mimarlık Yarışmaları üzerine düzenlediğimiz Forum ise, yarışma açılma kararından itibaren, program tanımı, şartname hazırlığı, jüri belirlenmesi, proje değerlendirme aşaması yanısıra, süreçten ve sonuçtan beklentiler üzerine odaklandı. Forumda, mimari proje yarışmalarının mevcut mesleki pratiğin yeniden üretildiği bir alan olmaktan ziyade, evrensel değerlerin mekânda sorgulandığı bir düşünce pratiği olarak algılanması gerektiği ifade edildi. Bu amaca yönelik olarak Mimarlar Odası Yarışmalar Komitesi’ne, mevcut yasalar ve yönetmeliklerle oluşturulmuş yarışma pratiklerinin gözden geçirilmesi, gerek yarışmaya hazırlık aşaması, gerekse sonuçların mimarlık ortamında tartışılması ve kamuoyuna maledilmesinde, katılımı, özgün fikirlerin hayata geçirilmesini, yeni kuşakların kendilerini ifade edebilmesini teşvik eden yaratıcı bir örgütlenmeyi, başarmak yönünde fikir zemini sağlandı. Forum, bu çabanın ilk adımı olarak değerlendirilmeli.

Forum’a önerileriyle katkıda bulunan Haydar Karabey, birçok kez çeşitli platformlarda dile getirdiği görüşlerini maddeler halinde sunuyor. Bilal Yakut ise, Kamu İhale Kurumu’nun kuruluşundan bu yana diyalog ve işbirliğine açık politikalar izlediğini belirterek, Mimarlar Odası’nın Kamu İhale Yasası bağlamında Kurum’la ilişkilenme biçimlerini sorguluyor. UIA 2005 İstanbul Kongre Vadisi Tasarım Yarışması Kolokyumu, bu dosya ile paralel tartışmaları gündeme getirdi. Sait Ali Köknar, kolokyumda dile getirdiği “2. sürüm” yarışmalar tanımlamasıyla, şartnamelerde programın belirleyiciliği / bağlayıcılığından çok, fikirlerin daha rahat bir zeminde ifade edilebildiği yarışma türlerini kategorilerle gündeme getiriyor.

Bu icerik 1964 defa görüntülenmiştir.