Wang Shu Hakkında

1963 yılında Çin’in Urumçi kentinde doğan Wang Shu, 1985 yılında Nanjing Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Bölümü'nden mezun oldu. Zhejiang Güzel Sanatlar Akademisi'ne devam ederek tarihî yapıların restorasyonu üzerine çalıştı. Akademideki çalışmalarının ardından yaklaşık bir yıl sonra, 1990 yılında ilk yapısı olan Haining Youth Center'ı tamamladı. Sonraki on yıl süresince salt ustalarla çalışmayı yeğleyen mimar, böylece yapının kendisini, malzemeyi ve mekânı deneyimleme fırsatı buldu. 1997 yılında eşi Lu Wenyu ile birlikte Hangzhou'da Amateur Architecture Studio'yu kuran Shu, halen profesyonel mimarlık hayatını bu isim altında sürdürüyor. Shu, eğitimini tamamladıktan sonra çevre ve mimarlık üzerine araştırmalarda bulunduğu Çin Sanat Akademisi'nde, 2000 yılından bu yana Mimarlık Bölüm Başkanlığı görevini sürdürüyor. Geçtiğimiz yıl Harvard Graduate School of Design'ın “Kenzo Tange Visiting Professor” pozisyonuna kabul edilen ilk Çinli mimar olarak dikkat çeken Shu, misafir öğretim üyesi olarak dünyanın belli başlı üniversitelerinde konferanslar veriyor. Wang Shu aynı zamanda, Venedik, Hong Kong, Brüksel, Berlin ve Paris'te düzenlenen uluslararası sergilerde de sıkça rastlanılan bir isim. Shu'nun uluslararası başarıları arasında, 2010 yılında eşiyle birlikte değer görüldüğü Schelling Mimarlık Ödülü (Almanya) ile 2011'de elde ettiği Mimarlık Akademisi Altın Madalyası (Fransa) bulunuyor.

2012 yılı Pritzker Ödülü sahibi Çinli mimar Wang Shu, insanlığın mimarlıktan, el sanatlarının teknolojiden daha önemli olduğunu sıklıkla dile getiriyor. Kurduğu ofise ismini veren “Amateur Mimarlık”, onun hem tasarım anlayışını hem de inşa sürecine yönelik deneysel ve eleştirel tavrını ortaya koyuyor: “Benim için zanaatkâr veya usta, amatör ya da onunla eşdeğer bir şeydir” diyerek pratiğin adını doğrulayan Shu'nun “amatör” yorumu, kelimenin sözlük anlamı ile nispeten uyuşuyor: “Bir çalışmayı, sporu ya da diğer bir aktiviteyi, mali kazanç ya da profesyonel nedenler yerine kendi zevki için yapan kimse.” Shu kendi tasarım sürecini geleneksel bir Çinli ressamınki ile çok benzer olarak tanımlıyor. İlk önce kenti, vadileri ve dağları çalışıyor. Hiç çizim yapmadan yaklaşık bir haftalık bir düşünme sürecinden sonra tasarım zihninde belirmeye başlıyor. Bir yapı yerine ev tasarlarım diyen Shu sözlerine ekliyor: “Profesyonel mimarlığın bir sorunu da yapı üzerine çok fazla düşünülmesi. İnsanların basit ve günlük hayatına daha yakın duran bir ev, mimarlıktan daha temel bir gereksinim.”

Thomas J. Pritzker, jürinin Çinli bir mimarı ödüle değer görmüş olmasını, mimarlık alanındaki ideallerin gelişiminde Çin'in oynayacağı önemli rolün kabulü anlamında bir adım olarak değerlendiriyor ve ekliyor: “Çin'in kentsel planlama ve tasarım alanlarında sunduğu benzersiz fırsatlar, gerek geçmişten gelen eşsiz gelenekler, gerekse sürdürülebilir gelişmenin işaret ettiği yeni ihtiyaçlarla uyum içinde olacaktır."

Jüri Başkanı Lord Palumbo, Shu’yu seçmelerinin ardında yatan nedenleri şöyle özetliyor: “Mimarın geçmiş ile bugün arasında kurduğu ilişki, güncel kentleşme sürecinin, mimarlığın geleneğe demirlemiş halde mi yoksa sadece geleceğe bakarak mı yapılması gerektiği tartışmasına gebe olan Çin'de bugün özellikle büyük bir anlam ifade ediyor. Diğer büyük mimarlık örneklerinde olduğu gibi, Wang Shu'nun çalışmaları da bu tartışmanın üstesinden gelerek bağlamı ile derinden ilişkili ama aynı zamanda evrensel ve ölümsüz bir mimarlık ortaya koyuyor." Jüri üyesi Zaha Hadid, Wang Shu’nun çalışmalarının heykelsi gücün ve bağlamsal duyarlılığın kombinasyonunda kendini gösterdiğini belirtiyor. Ayrıca onun antik malzeme ve motifleri dönüştürücü biçimde kullanımını son derece özgün ve kışkırtıcı buluyor.

Wang Shu, ödülün kendisi için çok büyük bir sürpriz olduğunu söylüyor: “Pritzker Ödülü'nü kazandığım için büyük bir onur duyuyorum. Birdenbire, son on yıl içerisinde pek çok şey yaptığımın farkına vardım. Bu ödül, sıkı çalışmanın ve ısrarcı olmanın pozitif getirileri olduğunu kanıtlıyor.”

Wang Shu’nun Çalışmaları

Shu, 2000 yılında en büyük projesi olan Suzhou Üniversitesi, Wenzheng College Kütüphanesi'ni tamamladı. Doğada bulunan su ögesi ile dağlar arasında yer alan yapıların belirgin olmamasını şart koşan geleneksel Suzhou bahçelerini referans alan Shu, çevreye duyarlı bir tasarım felsefesini benimseyerek, kütüphane binasının yarısını yerin altında kalacak biçimde tasarladı. Wenzheng College Kütüphanesi, 2004'te Çin Mimarlık Sanat Ödülü'ne (Architecture Arts Award of China) değer görüldü.

Wang Shu'nun kendi ülkesi Çin’de gerçekleştirdiği diğer önemli projeleri arasında, 2005 yılında tamamlanan Ningbo Contemporary Art Museum ile yine Ningbo'da yer alan Five Scattered Houses konut birimi bulunuyor. Shu'nun aynı kentte hayata geçirdiği Ningbo History Museum da 2008 yılında kapılarını ziyaretçilere açtı.

Shu, doğum yeri ve halen yaşadığı kent olan Hangzhou'ya da pek çok yapı kazandırdı. Çin Sanat Akademisi Xiangshan Yerleşkesi'nin ilk etabını 2004 yılında tamamlayan mimar, ikinci etabı 2007'de son haline kavuşturdu. Proje süresince kendi malzeme tasarrufu yöntemlerine sadık kalan Shu, yıkılan geleneksel Çin evlerinden kurtardığı iki milyonun üzerinde tuğlayı, yerleşke binalarının çatısında kullandı. Aynı yıl Hangzhou'da 26 katlı Vertical Courtyard Apartments kulelerini inşa eden Shu’nun önemli projeleri arasında, 2006'da Jinhua'da yapımı tamamlanan Ceramic House ve Şangay EXPO'daki Ningbo Tengtou Pavyonu da yer alıyor.