DÜNYA MİMARLIĞINDAN KURAMSAL AÇILIMLAR, DÜŞÜNCELER, UYGULAMALAR

Yay. Haz. N. Müge Cengizkan, Şubat 2008, Mimarlar Odası Yayınları, UIA 2005 İstanbul XXII. Dünya Mimarlık Kongresi Dizisi, Ankara, 169 sayfa.

UIA 2005 İstanbul Kongresi, ana konuşmacılar açısından o güne kadar yapılan Dünya Mimarlık Kongreleri içerisinde öne çıkan bir zenginlik sergilemişti. Bu kadar çok sayıdaki ünlü, özel mimarın bir kongre programında birarada bulunabilmesi, mimarlık çevrelerinde İstanbul Kongresi'nin ayırıcı bir özelliği olarak tanımlandı. Dünyanın ünlü mimarları İstanbul'da kentsel yaklaşımlarını, mimarlık düşüncelerini ve son yıllara ait mesleki deneyimlerini paylaştılar. Böylesine deneyimli ve dünyanın her köşesinde uygulama yapma şansını elde etmiş mimarların söyledikleri, günümüz küresel kenti, değişen mimarlığı ve toplumu için önemli mesajlar içermekteydi. Tadao Ando, Shigeru Ban, Cengiz Bektaş, Charles Correa, Peter Eisenman, Massimiliano Fuksas, Zvi Hecker, Sumet Jumsai, Mathias Klotz, Kengo Kuma, Mikhail Piotrovsky, Paolo Portoghesi, Moshe Safdie, Alexandros Tombazis ve Robert Venturi gibi isimlerin yer aldığı derleme kitap, bugün tüm dünyada yoğun biçimde tartışılan ve bir dünya görüşü, bir farkındalık konusu olan "tasarım politikaları"na farklı bakışları biraraya getiriyor.

Muğla / KIYI KENTLERİ VE MİMARLIK

Yay. Haz. Derin İnan, Şubat 2008, Mimarlar Odası Yayınları, Mimarlık ve Kent Buluşmaları Dizisi, No:4, Ankara; 152 sayfa.

Gaziantep / KÜLTÜREL DEĞİŞİM VE MİMARLIK

Yay.Haz. Derin İnan, Ocak 2008, Mimarlar Odası Yayınları, Mimarlık ve Kent Buluşmaları Dizisi, No:5, Ankara; 118 sayfa.

Mimarlar Odası'nın hazırladığı "Türkiye Mimarlık Politikası" metninin zenginleştirilerek son haline getirilmesi sürecinde önemli bir paylaşım ortamı yaratan Mimarlık ve Kent Buluşmaları'nın dördüncüsü 10-11 Mart 2007 tarihlerinde Muğla'da gerçekleştirildi. Hem zengin tarihsel birikimi hem de doğal güzellikleriyle Türkiye'nin coğrafi bakımdan önemli bir kenti olan Muğla, özellikle 1980'lerden sonra yaşadığı turizm ve ikinci konut baskısıyla geniş kıyı şeridini ve barındırdığı güzellikleri yitirme tehdidi ile karşı karşıya kalmıştır. "Özel çevre koruma" bölgeleri ve "arkeolojik ören" yerleri ile dolu bu coğrafyanın yaşadığı problemlerin değerlendirildiği buluşmada kıyı kanunundan turizm politikalarında kadar ülkemizin pek çok kenti için geçerli sorunlar tartışıldı.
 
Buluşmaların beşincisi ise, 12-13 Mayıs 2007'de Gaziantep'te "Kültürel Değişim ve Mimarlık" teması ile gerçekleştirildi. Zengin tarihsel birikime ve yaşam kültürüne sahip olan bu kent, özellikle 1980'lerden sonra yaşadığı sanayi gelişmesiyle başlayan büyüme nedeniyle, hızlı bir kültürel değişim yaşadı. İç göçlerle beslenen ve günümüz dünyasına ayak uydurmaya çalışan bu coğrafyanın yaşadığı deneyim olumlu ve olumsuz yanlarıyla bu buluşmada ele alındı. Mimarlık ve Kent Buluşmaları serisinin önemli bir ayağını oluşturan bu tartışmaların derlendiği kitaplarla, hem Türkiye Mimarlık Politikası'na bir girdi, hem de ülkenin mimarlık gündemi için yerel ve genel sorunların beraberce tartışıldığı önemli bir belge oluşturulması hedefleniyor.
 
 

MİMAR KEMALEDDİN: Tarihin Dönüm Noktalarında Bir Mimar
Yay. Haz. Münevver Eminoğlu, Ocak 2008, Mimarlar Odası Yayınları, İstanbul; 101 sayfa.
 
Anma Programı Komisyonu üyelerinden Prof. Dr. Afife Batur'un koordinatörlüğünde düzenlenen "Mimar Kemaleddin: Tarihin Dönüm Noktalarında Bir Mimar" Sergisi ilk olarak Ankara'da düzenlenen "Mimar Kemalettin ve Çağı: Mimarlık / Toplumsal Yaşam / Politika Sempozyumu"na paralel olarak 7-15 Aralık 2007 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Rektörlük binasında, daha sonra ise genişletilmiş haliyle İBB Taksim Sanat Galerisi'nde 26 Aralık 2007- 25 Ocak 2008 tarihleri arasında izleyici ile buluştu. Sergi, mimarın yaşamından ve yaşadığı döneminden kesitler sunmanın yanısıra kısa yaşamına sığdırdığı bütün yapılarını da kronolojik bir kurgu çerçevesinden sunuyor. Sergide, ayrıca, Kemaleddin mimarlığını yapı tipolojilerine göre irdeleyen mimari okumalar da yer alıyor. Serginin katalogu, küratörü Batur'un özsözü ile Kemaleddin'in tasarımlarından düşünce üretimine, örgüt çalışmalarından fotografik belgelemeye uzanan farklı okumalara açık olan yazılı ve görsel belgeleri biraraya getiriyor.
 
CUMHURİYETİN BAŞKENTİ
Atilla Cangır, 2008, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, 3 cilt, Ankara, 1422 sayfa.
 
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim görevlisi Atila Cangır'ın Uğurlu Tunalı'nın koleksiyonundan derlediği "Cumhuriyetin Başkenti" adlı albüm, Cumhuriyetin ilanının ardından Ankara'nın başkent olmasıyla başlayan kentsel gelişimini ve tarihini kartpostallarla anlatıyor. Ankara'nın tarihî yapıları, eski semtleri, çarşıları, pazarları, eğlence ve mesire yerleri ile gündelik hayatına ilişkin toplam 2.553 kartpostal üç ciltte biraraya getirilmiş.
Albümde, hem "Cumhuriyet öncesi Ankara", hem de "Cumhuriyet Ankarası" hakkındaki bilgi ve kartpostallar ile Ankara'nın başkent olması ve kentsel gelişimi 20. yüzyılın başından itibaren 1945 yılına kadar anlatılıyor. Albümde, ayrıca, Cumhuriyetle birlikte Ankara'da yapılan kamu yapıları, Cumhuriyetin topluma kazandırdığı çağdaş yaşam biçiminin getirdiği parklar ve bahçeler, Atatürk Orman Çiftliği, Gençlik Parkı, Stadyum ve Hipodrom gibi Cumhuriyet dönemi yapılarını da görmek mümkün. Albümdeki kartpostalların yanında ait oldukları dönem, mekân ve çeşitli bilgiler yer alıyor. Albümünün sonunda ise "mahalle/semt, meydanlar, parklar, kişiler, binalar" dizini bulunuyor. Albümün ilk ve ikinci cildinde fotoğrafçıları veya editörleri bilinen kartpostallar, isimleriyle bölümlendiriliyor. Bunun yanında ikinci cildin son serisinde fotoğrafçısı ve editörü bilinmeyen ancak üzerlerinde koleksiyonerlerin anlayabileceği işaretler ve yazılar taşıyan fotoğraflar yer alıyor. Son ciltte ise yayımcısı ve fotoğrafçısı bilinmeyen ya da hiçbir özgün ayrım taşımayan fotoğraflar semtlere göre bölümlendirilerek sunuluyor.
 
 
SİVAS 1877
Boğos Natanyan, Ed. Arsen Yarman, Ocak 2008, Birzamanlar Yayıncılık, İstanbul, 559 sayfa.
 
Kitabın ana metnini Rahip Boğos Natanyan'ın 1877 yılında kaleme aldığı bir rapor oluşturuyor. Natanyan, 1863 yılında ilan edilen, Ermeni toplumunun kendi iç işleyişini hem de Osmanlı Devleti ile ilişkilerini düzenleyen anayasal bir metin niteliğindeki "Ermeni Nizamnamesi"nin tatbik edilip edilmediğini yerinde araştırmak için 1877 yılında İstanbul Ermeni Patriği Nerses Varjabedyan tarafından Sivas'a gönderilir. Yaptığı incelemeler sonunda Sivas ve bu vilayete bağlı Tokat, Amasya ve Merzifon'u kapsayan bir rapor hazırlar. Raporda bu bölgedeki Ermeni manastır ve kiliseleri, okulları, mezarlıkları, eğitim ve yardımlaşma dernekleri, halkın yaşam tarzı, gelenekleri, kadınların alışkanlıkları, bölgenin ekonomik durumu, madenleri, kaplıcaları, zanaat ve ticaret hayatı, meşhur insanları, köprüleri, çeşmeleri hakkında ayrıntılı bilgi yer alıyor. Natanyan'ın 1877 yılında Ermenice olarak yayımlanan raporunun bu yeni baskısında, Natanyan'dan hemen sonra bölgede benzer bir araştırmada bulunan bir diğer Ermeni rahip Karekin Sırvantsdyants'ın 1879 tarihli "Toros Ahpar" adlı seyahatnamesinin Sivas'la ilgili bölümü başta olmak üzere çok sayıda ek metin ve fotoğraf yer alıyor. Kitabın yayımlanışı dolayısıyla, aynı zamanda "Bir Zamanlar Sivas'ta" adlı bir sergi açıldı; bu sergide yer alan fotoğraflarda yaklaşık 100 yıl öncenin Sivas'ı ve özellikle de bu şehrin Ermeni toplumu âdeta yeniden canlanıyor.
 
 
ARCHITECTURAL CONSERVATION
Aylin Orbaşlı, 2008, Blackwell, Oxford.
 
Architectural Conservation (Mimari Koruma), tarihî binaların ve çevrenin korunması ile ilgili konularda okuyucuya geniş ve kapsamlı bir perspektif sağlayarak, en son teorik, teknik gelişme ve tartışmaları biraraya getiriyor. Kitap, tarihî çevrenin korunması ile ilgili bütün disiplinlerdeki profesyoneller ve öğrenciler için mimari koruma ilkeleri ve uygulamaları konusuna kapsamlı bir giriş sağlıyor. Uluslararası deneyimlerin yer aldığı kitap iki bölüme ayrılmış: Birinci bölüm, mimari koruma ile ilgili teorik konuları ele alıyor. Mimari koruma nedir, sorusundan başlayarak korumanın tarihsel sürecini, uluslararası boyutunu, ilkelerini, tanımlarını, yasal sürecini ve yönetimini irdeliyor. İkinci bölüm, mimari korumanın uygulama boyutunu ele alıyor. Kültürel mirasın belgelenmesinden başlayarak proje oluşturma süreci ve yönetimi konuları; tarihî yapılardaki bozulmalar, hasarlar ve bunların onarım teknikleri örnekleriyle ele alınıyor. Tarihî yapı ve çevresinin yeniden kullanım, kentsel dönüşüm gibi nedenlerle tasarım alanı içine dahil olmasının meydana getirdiği durumlar örnekleriyle tartışılıyor. Tarihî çevrenin 21. yüzyılda karşı karşıya kaldığı küreselleşme ve teknoloji gibi başlıca konulara dikkat çekiyor ve koruma ile ilgili meslek sahiplerinin sorumluluklarını hatırlatıyor.