340
MART-NİSAN 2008
 
MİMARLIK'tan

MİMARLIK DÜNYASINDAN

İNGİLİZCE ÖZET / ENGLISH SUMMARY
TÜRKÇE ÖZET
YAYINLAR



KÜNYE
DOSYA

DOSYA: Sürdürülebilir Mimarlık Düşüncesi Ne Kadar Sürdürülebilir?

Editör: Ayşen Ciravoğlu

Bugün sanayileşme, nüfus artışı ve dünya üzerindeki farklı tüketim kalıpları nedeniyle, hava, su ve çevre kirliliği, iklim değişikliği, doğal kaynakların azalması, gıda, temiz su ve enerjinin tükenmesi olgularıyla karşı karşıyayız. İnsanlığın çevresine verdiği zararı, yalnızca izleyebildiğimizi değil, artık tüm duyularımızla algılayabildiğimizi söyleyebiliriz. Yakın geçmişte bu gerçeklerle karşılaşmanın, toplumları üretim ve tüketim kalıplarını gözden geçirmeye yönlendirmesini olumlu bir gelişme olarak kaydedebiliriz. Bunun bir sonucu olarak da çevreci yaklaşımlar son yıllarda yönetim aşamalarından meslek adamlarına ve kamuya değin toplumun tüm kesimlerinin ilgilendiği bir alan haline geldi. Benzer biçimde çevresel sorunlar, en azından son kırk yıldır, mimarlık topluluğunun da temel endişe alanını oluşturuyor.

 

Üzerinde yapılan tüm tartışmalara/uygulamalara karşın, özellikle ülkemizde çevre-mimarlık ekseninde yol alınmış gözükmemekte; bizim dışımızdaki örnekler ise bir o kadar tartışmalı. Bu nedenle bu dosyada, literatürde yerini alan en son terminoloji olan “sürdürülebilirlik” üzerinden bir sorgulamanın önünü açmak hedeflenmiştir. Belirli bir sayfa sınırlaması çerçevesinde mümkün olduğunca, yapılı çevrenin ekolojik hareketler içindeki serüveninin bir kesitini sunmak yerine, biraz daha derinlikli bir incelemeyle, konuya, yaşanan toplumsal gerçeklikler bağlamında eleştirel gözle ve alternatifleri arayan bir tavırla yaklaşılmak istenmiştir. Bu bağlamda öncelikle sürdürülebilirlik düşüncesi-mimarlık etkileşiminin gerek meslek alanına ve yapılı çevreye yansıması gerekse de günümüz siyasi ortamının dinamikleri yönünden eleştirisini bulacaksınız. İzleyen sayfalarda ise bu tartışmanın, örnekler üzerinden, çevreci yaklaşımların doğal ve teknolojik çözümlerinin değerlendirmesini içererek sürdüğünü göreceksiniz.

 

Bu kapsamda Ayşen Ciravoğlu, sürdürülebilirlik düşüncesini “kalkınma” kavramıyla paralel incelemekte ve çevrecilik-mimarlık ilişkisini barındırdığı ikilemleri ortaya koyarak toplumsal sorumluluk ve meşruiyet zemini çerçevesinde tartışmaktadır. Yazar, bütünüyle kalkınma kavramına yaslanan bir sürdürülebilirlik söyleminin hegemonik siyaset, kapitalist mekân ve tüketim toplumu koşulları altında daha ne kadar süreyle sürdürülebilir olduğu sorusunu yöneltmektedir. Mark Jarzombek ise sürdürülebilirlik projesini, etik sorumluluğun, mimari uygulamanın, kapitalizmin ve iyi tasarımın biraraya gelebileceği bir alan olarak tanımlamakta, mimarlık ve sürdürülebilirlik arasındaki bu yeni ilişkinin meşruluğu üzerine yargıda bulunmadan önce, ortaya çıkardığı kimi sonuçları eleştirel bir bakışla incelemektedir. Zeynep Durmuş Arsan, yaptığı kapsamlı araştırmayla ülkemizdeki çevreye duyarlı mimarlık örneklerini eko-köyler, özel konutlar ve konut grupları, deprem bölgeleri için yapılar, turistik amaçlı yapılar, kamusal yapılar ve deneysel güneş evleri başlıkları altında biraraya getirmektedir. Yazara göre sürdürülebilir yapı girişimleri, mevcut yapı stokumuz ile karşılaştırıldığında sayıca olukça azdır. Bunun başlıca nedeni, merkezî veya yerel yönetimlerin gösterdiği ilgisizlik ve sürdürülebilir gelişme yaklaşımını teşvik eden mimari ve planlama politikaların eksikliğidir. Begüm Yazgan, sistemci ekoloji yaklaşımını ayrıntılarıyla incelediği makalesinde konunun mimarlıktaki yansımalarını ele almakta ve bunu Buckminster Fuller, Norman Foster, Ken Yeang, Mike Reynolds'ın projeleri üzerinden örneklemektedir. Yazara göre, günümüz çevreye duyarlı mimarlık ürünleri, çevreyi koruma amacından çok, insanoğlunun dünya üzerinde uzun süreli ikameti için duyulan arzuyu yansıtmaktadır.

 

Bu icerik 6058 defa görüntülenmiştir.