1980 sonrasında küreselleşme üst başlığı altında toplanan ekonomik, politik, teknolojik temelli gelişmeler tüm meslek alanlarını olduğu gibi mimarlık mesleğinin yapısını da dönüştürmektedir. Bilim ve teknolojideki ilerlemeler, “cyberspace”, “sanal gerçeklik” gibi yeni kavramlar yaratarak, bilgisayarı bir araç olmanın ötesine tasarım ve üretim süreçlerini koordine edebilecek konuma taşırken, iletişim teknolojisindeki gelişmeler de mimarlık alanında üretilen bilginin daha geniş bir çevreye yayılmasını sağlamaktadır. Diğer yandan geç kapitalizm sürecinde yatırımların ulusal sınırlardan bağımsızlaşması ve bunun bir yansıması olarak mimarların giderek artan bir biçimde dünyanın farklı yerlerinde tasarım ve üretim yapabilir hale gelişi, dünya standartlarında meslek adamı, araştırmacı, uygulamacı yetiştirmeyi zorunlu kılmaktadır. Görülüyor ki bu bağlamda yaşanan dönüşümler bir yandan mimarlık hizmetinin yeniden tanımlanmasına yönelik çalışmalar yapılmasını gerektirirken, öte yandan da mimarlık eğitimi sorununu gündeme getirmektedir. Bu bağlamda mimarlık ortamı öncelikle eğitim kurumları, akademik çevreler olmak üzere tüm alanlardaki –teknolojik, toplumsal, kültürel- değişimin takibinde olmak, öngörüsünde bulunmak ve gereken güncelleştirme çalışmalarını yapmak, içerik ve yapılarıyla çağı yakalamak durumundadır.

Bu doğrultuda mimarlık eğitiminin yapılandırılması çalışmalarına katkı yapacağı düşünülen bu araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı, farklı mimarlık bölümlerinin eğitim programlarının dersler bağlamında karşılaştırılmalı olarak incelenmesi ve günümüzdeki mimarlık eğitiminin ulusal düzeyde analiz edilerek farklılık ve benzerliklerinin tespit edilmesidir. Bu değerlendirmeler ve analizler kapsamında mimarlık bölümlerinde okutulan derslerin sayısal bir durum saptaması ortaya çıkartılmaktadır.

Türkiye’deki mimarlık eğitiminin bölümlerde okutulan dersler bağlamında, günümüzdeki durumunun ortaya konulmasını hedefleyen bu çalışma, 2005 ÖSYM Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Kılavuzu’nda yer alan tüm mimarlık bölümlerini kapsamaktadır. 2005 yılı verilerine göre Türkiye’de 22 devlet üniversitesi ile 7 vakıf üniversitesinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ise 5 vakıf üniversitesinde toplam 34 mimarlık bölümü bulunmaktadır. Yurtdışında bulunan mimarlık bölümleri bu çalışmanın dışında bırakılmıştır.

Çalışma, lisans programı ile sınırlandırılmıştır. Okulların programlarına bölümlere ait web sayfalarından ulaşılmış, web ortamına aktarılmayan bilgiler de yazışmalar ile elde edilmiştir. Çalışmada, mimarlık bölümlerinin öğretim planlarında yer alan ve bir öğrencinin o bölümden mezun olabilmesi için alması gereken -zorunlu ve seçme- dersler esas alınmıştır. Dersler, çalışma kapsamındaki ders gruplarına ayrıştırılırken ders içerikleri dikkate alınmıştır. Türkiye ve KKTC’de de mimarlık eğitimi veren devlet ve vakıf okullarının eğitim programları niceliksel veriler üzerinden değerlendirilmiştir.

ÇALIŞMANIN YÖNTEMİ

Ülkemizde bulunan mimarlık bölümleri arasında eğitim programı açısından farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıkların saptanması için eğitim programlarının içerik ve ders gruplarının konulara göre dağılımının ortaya konulması gerekmektedir. Avrupa Birliği ve UIA belgelerinde tanımlanan niteliklere sahip, uluslararası düzeyde hizmet verebilecek temel yetenek, beceri ve bilgiye sahip meslek adamı yetiştirilmesine uygun koşulların yaratılması artık bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu bağlamda çalışmada, Amerika ve Avrupa’daki mimarlık eğitimini biçimlendiren kurum ve kuruluşların yaklaşımları incelenmiştir. Mimarlık okullarının eşdeğerliliğini saptayabilmek amacıyla çeşitli ülke ve kuruluşlarda eğitimin içeriği açısından belirlenmiş standartlar ve/veya ilkeler mevcuttur. Bu kapsamda kabul görmüş ve uygulanmakta olan farklı sistemler vardır. Amerika’daki mimarlık diplomalarının geçerliliğini denetleyen Mimari Tescil Kurulları Ulusal Konseyi NCARB’ın (The National Council of Architectural Registration Boards) oluşturmuş olduğu ders alanları gruplamasından, UNESCO/UIA Mimarlık Eğitim Şartı’nda belirtilen mimarlık eğitimine ait on bir ölçütten ve RIBA’nın (Royal Institute of British Architects) belirlediği değerlendirme kriterlerinden ders gruplarının oluşturulmasında yararlanılmıştır

Çalışmanın başlangıcında yukarıda belirtilen tüm sınıflamalar incelenip irdelendikten sonra mimarlık bölümlerinde okutulan derslerin gruplanmasına ilişkin bir sınıflama yapılmış ve tüm okulların ders programları bu doğrultuda tablolaştırılmıştır.

1. Genel Bilgiler

Temel bilimler (matematik, bilgisayar, fizik, kimya vb.)

Sosyal bilimler (ekonomi, psikoloji, sosyoloji, antropoloji, tarih, araştırma yöntemleri, vb.)

Dil bilimleri (İngilizce, Türkçe, vb.)

2.Yapı ve Yapım Teknolojisi, Süreci Bilgileri

Yapı sistemleri, yapı malzemeleri, yapı fiziği (aydınlatma, iklimlendirme), yapım ekonomisi, yönetimi ve kanunlar

3. Tasarım Bilgileri

Mimari tasarım

Sunum teknikler

4. Tarih ve Kuram

Sanat tarihi, kent tarihi, mimarlık tarihi ve kuramları, tipoloji, strüktür tarihi

5.Çevre

Kentsel çevre, kentsel tasarım, peyzaj, ekoloji, topografya

6.Tamamlayıcı Bilgiler

Tarihî çevre, koruma-restorasyon, iç mekân tasarımı, araştırma yöntemleri, interdisipliner dersler

Ancak araştırmanın sonuçlanma aşamasına gelindiği sırada, “Mimarlık Eğitiminin Yeniden Yapılandırılması” MOBBİG-Mimarlık Okulları Bölüm Başkanları İletişim Grubu’nun Mayıs-Haziran 2006 toplantılarının gündemini oluşturmuştur. Bu grubun oluşturduğu Mimarlık Eğitimi Çekirdek Öğretim Planı Önerisi (Tablo 1) üzerinden, mimarlık okullarının ders programlarının değerlendirilmesinin daha doğru ve yerinde bir çalışma olacağına inanarak bu araştırma son halini almıştır.

1. Genel Bilgiler

Temel bilimler (matematik, bilgisayar, fizik, kimya vb.)

Sosyal bilimler (ekonomi, psikoloji, sosyoloji, antropoloji, tarih, araştırma yöntemleri, vb.)

Dil bilimleri (İngilizce, Türkçe, vb.)

2.Yapı Bilimleri ve Teknolojisi

Yapı sistemleri, yapı malzemeleri, yapı fiziği (aydınlatma, iklimlendirme)

3. Tasarım Bilgileri

Mimari tasarım, iç mekân tasarımı

Sunum teknikleri

4. Tarih, Kuram, Kültür ve Sanat

Sanat tarihi, kent tarihi, mimarlık tarihi ve kuramları, tipoloji, strüktür tarihi

5. Çevre ve Kent

Kentsel çevre, kentsel tasarım, tarihî çevre, koruma-restorasyon, doğal çevre-doğal afetler, çevre kontrolü, peyzaj, ekoloji, topografya

6. Mesleki Çalışmalar, Yönetim ve Ekonomi

Yapım ekonomisi, yönetimi ve kanunlar

Tüm mimarlık okullarının zorunlu ve seçme ders programları, yukarıda belirtilen 6 üst başlık altında gruplandırılmış ve bu grupların, toplam ders sayıları ve toplam ders saatleri içindeki oranlarını gösteren iki ana tablo –zorunlu ve seçme dersler için- oluşturulmuştur. Bu tablolardan faydalanılarak oluşturulan grafikler:

a) Her ders grubunun tüm okullar kapsamında karşılaştırma yapılabilmesi için gerekli değerlerin elde edilmesine,

b) Her okulun ders programının kendi içindeki dağılımına yönelik bir değerlendirme yapılmasına olanak sağlamıştır.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Toplam Ders Sayılarının (Tablo 2, 3, 4) Değerlendirilmesi

Mimarlık bölümleri öğretim programlarının değerlendirilmesinde önemli ölçütlerden biri toplam ders saati ve toplam ders sayılarıdır. Tüm bölümler içinde toplam ders saati ortalaması 206,5 saattir. Toplam ders saatinin en fazla olduğu Maltepe Üniversitesi (273 saat) ile en az olduğu Girne Amerikan Üniversitesi (135 saat) arasında 138 saat fark bulunmaktadır. Her ikisi de özel okul statüsünde bulunan bu kurumların taban ve tavan değerleri oluşturmaları dikkat çekicidir. Devlet mimarlık okulları içinde ise en yüksek ders saatine sahip Orta Doğu Teknik Üniversitesi (235 saat) ile en düşük ders saatine sahip Çukurova ve Dicle Üniversiteleri (189 saat) arasındaki fark 46 saate düşmektedir. Bu anlamda devlet üniversiteleri mimarlık okulları arasında ders saati dağılımının dengeli olduğu söylenebilir.

Toplam ders saatinde gözlenen farklılaşmanın toplam ders sayısına da yansıdığı, alt ve üst sınırları aynı okulların belirlediği görülmektedir. Girne Amerikan Üniversitesi 34 ders sayısı ile ortalama ders sayısının (55 adet) altında kalırken, Maltepe Üniversitesi ise 83 ders sayısı ile ortalama ders sayısının çok üstünde bir değer oluşturmaktadır. Diğer okullarda ise ortalama ders sayısından sapma miktarı alt değerlerdedir. Dikkat çeken bir diğer nokta ise, mimarlık okullarının çoğunluğunda ders saati ve ders sayısı ortalamaya paralel bir dağılım gösterirken, kimi okullarda ders saati-ders sayısı dağılımının ters yönde geliştiğidir. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 209 toplam ders saati/44 ders sayısı ile, Orta Doğu Teknik Üniversitesi 235 ders saati/50 ders sayısı ile bu duruma örnek oluşturmaktadır. Bir diğer ilginç örnek ise, toplam 220 ders saati uygulayan Mimar Sinan Üniversitesi’nde ders sayısı 71 iken, Mersin Üniversitesi’nde ders sayısının 48 olmasıdır.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde “Genel Bilgiler” Ders Saat ve Sayılarının (Tablo 5) Değerlendirilmesi

Atatürk ilkeleri, Türk dili, İngilizce gibi YÖK’ün zorunlu kıldığı derslerle birlikte, temel bilimler alanında matematik dersleri ve sosyal bilimler derslerini kapsayan Genel Bilgiler ders saati, toplam ders saatinin ortalama olarak % 13’ünü oluşturmaktadır. Yukarıda belirtilen ders grupları dağılımında YÖK derslerinin, Kıbrıs’taki mimarlık okullarının bazılarında yer almamasına rağmen, % 41’lik bir oranla ağırlık kazandığı görülmektedir. Buna karşın, MOBBİG tarafından önerilen yeni öğretim planında yer alan araştırma yöntemleri-akademik okuma yazma becerileri derslerinin devlet üniversitelerinin sadece 3’ünde (DEÜ, İYTE, ODTÜ) bulunmaktadır. Özel okulların önemli bir bölümünde ise, akademik okuma ve yazma becerilerini destekleyen ders gruplarının ağırlık kazandığı ve bununla birlikte başta 2005 yılında mimarlık eğitimi vermeye başlayan İzmir Ekonomi Üniversitesi olmak üzere bu okullarda “Genel Bilgiler” alanının toplam içinde % 30’a kadar bir yer kapladığı görülmektedir. “Genel Bilgiler” içinde % 27’lik yer kaplayan “Temel Bilimler” dalında ise, içinde yaşadığımız çağın gerekliliklerinden olan bilgi teknolojileri derslerinin ağırlık kazandığı ancak “Sosyal Bilimler” dalındaki az sayıda dersin içerik açısından çeşitlilik göstermediği gözlenmektedir.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde “Yapı Bilimleri” Ders Saat ve Sayılarının (Tablo 6) Değerlendirilmesi

“Yapı Bilimleri”, toplam ders saati içinde ortalama 37 ders saati, toplam ders sayısı içinde ortalama 11 derslik bir yer kaplamakta, bunun toplam ders saati içindeki oranı % 18’e karşılık gelmektedir. Diğer alanlarda da görülen, okullara göre farklılaşma burada da sözkonusudur. Üst sınırı 61 ders saati ve 20 ders sayısı ile Trakya Üniversitesi Mimarlık Bölümü çizerken, Maltepe Üniversitesi 60 saat/17 ders, Haliç Üniversitesi 56 saat/18 ders, Yıldız Üniversitesi 53 saat/14 ders, Dokuz Eylül Üniversitesi 51 saat/16 ders ile bu sınıra yaklaşmaktadır. Ancak, toplam ders saati içinde kapladıkları yüzdeye bakıldığında Trakya Üniversitesi % 28 ve Dokuz Eylül Üniversitesi % 26 ile %18’lik ortalama değerden % 10’a varan bir sapma göstermektedir.

“Yapı Bilimleri” içerisindeki ders dağılımı incelendiğinde % 66’lık bölümünün teorik derslerden oluştuğu, % 10’luk dilimi kapsayan yapı uygulama projesinin, devlet okullarının % 72’sinde, özel okulların ise % 33’ünde yer aldığı görülmektedir (15 okulda yapı uygulama projesi dersi yer almamaktadır). Hesaplama yöntemlerinin aktarıldığı statik–mukavemet–yapı statiği–betonarme dersleri de bu ders grubu içinde % 24’lük dilimdedir. Bu oran DEÜ’de % 40 (51 saat içinde 20 saat) ile üst sınıra ulaşmaktadır.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde “Tasarım Bilgileri” Ders Saat ve Sayılarının (Tablo 7) Değerlendirilmesi

“Tasarım Bilgileri”, toplam ders saati içinde ortalama 85 ders saati, toplam ders sayısı içinde ortalama 12 derslik bir yer kaplamakta, bunun toplam ders saati içindeki oranı % 41’e karşılık gelmektedir. Okullar içinde Lefke Avrupa Üniversitesi 106 ders saati ve 12 ders sayısı ile toplam ders saatinin % 55’ini oluşturan “Tasarım Bilgileri” alanında üst sınırı belirlemektedir. Bunu 115 ders saati, 14 ders sayısı ve % 52’lik dilimle Erciyes Üniversitesi (Kayseri), 120 ders saati, 15 ders sayısı ve % 51’lik dilimle Doğu Akdeniz Üniversitesi, 108 ders saati, 9 ders sayısı ve % 49’luk dilimle Mersin Üniversitesi, 100 ders saati, 9 ders sayısı ve % 48’lik dilimle İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi, 104 ders saati, 10 ders sayısı ve % 44’lük dilimle Orta Doğu Teknik Üniversitesi takip etmektedir. Dicle ve Çukurova Üniversitelerinde ise “Tasarım Bilgileri” 88 ders saati olmasına rağmen % 48’lik bir alan kaplamaktadır. Bunun nedeni iki okulda da toplam ders saatinin (188 saat) ortalama değerin (206 saat) altında kalmasıdır. Bu durum 67 ders saati ile % 50’lik bir dilim kaplayan Girne Amerikan Üniversitesi’nde iyice belirginleşmektedir. Alt sınırda da 60 ders saati, 9 ders sayısı ve % 30’luk dilimle Anadolu Üniversitesi, 84 ders saati, 15 ders sayısı ve % 31’lik dilimle Maltepe Üniversitesi, 67 ders saati, 12 ders sayısı ve % 32’lik dilimle Osmangazi, 74 ders saati, 15 ders sayısı ve % 34’lik dilimle Trakya, 78 ders saati, 12 ders sayısı ve % 35’lik dilimle, 72 ders saati, 10 ders sayısı ve % 36’lık dilimle Dokuz Eylül Üniversitesi yer almaktadır. Bu tabloda dikkat çekici bir diğer durumda toplam ders saati en yüksek okul olan Maltepe Üniversitesinde (273), mimarlık eğitiminin temel alanını oluşturan “Tasarım Bilgileri”nin 84 ders saati, 15 ders sayısı ile % 31’lik bir dilimde yer almasıdır.

“Tasarım Bilgileri”nin ders dağılımında % 86’sını stüdyo dersleri, % 14’ünü de sunum teknikleri dersleri oluşturur. % 14’lük dilimin % 6’sını, genel ortalamada bilgisayar destekli sunum dersleri kaplamaktadır. Ancak bazı mimarlık okullarının –Anadolu, Dokuz Eylül, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimar Sinan, Ortadoğu, Osmangazi, Selçuk- zorunlu ders programında yer almadığı görülmüştür.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde “Tarih, Kuram, Kültür ve Sanat” Ders Saat ve Sayılarının (Tablo 8) Değerlendirilmesi

Tarih, kuram, kültür ve sanat toplam ders saati içinde ortalama 19 ders saati, toplam ders sayısı içinde ortalama 7 derslik bir yer kaplamakta, bunun toplam ders saati içindeki oranı % 9’e karşılık gelmektedir. Mimar Sinan Üniversitesi 41 ders saati, 14 ders sayısı ve % 19’luk dilimle, Yeditepe Üniversitesi 36 ders saati, 12 ders sayısı ve % 18’lik dilimle ortalama değerin iki katı değerle üst sınırı belirlemektedirler. Alt sınırda ise, 8 ders saati, 4 ders sayısı ve % 4’lük dilimle İstanbul Teknik Üniversitesi ve İstanbul Kültür Üniversitesi yer almaktadır. Ancak İstanbul Teknik Üniversitesi bu alandaki seçme derslerin yoğunluğu -90 ders saati, 30 ders sayısı- ile öğretim programını desteklemektedir.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde “Çevre ve Kent” Ders Saat ve Sayılarının (Tablo 8) Değerlendirilmesi

Kentsel çevre, kentsel tasarım, tarihî çevre, koruma-restorasyon, doğal çevre-doğal afetler, çevre kontrolü, peyzaj, ekoloji, topografya konularını içeren “Çevre ve Kent” alanı toplam ders saati içinde ortalama 16 ders saati, toplam ders sayısı içinde ortalama 5 derslik bir yer kaplamakta, bunun toplam ders saati içindeki oranı ise % 8’e karşılık gelmektedir. Üst sınırda 28 ders saati ile Maltepe Üniversitesi yer alırken, bu okulu 26 ders saati ile Haliç Üniversitesi, 24 ders saati ile Osmangazi Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi izlemektedir.

“Çevre ve Kent” alanındaki dersler incelendiğinde kentsel çevre, kentsel tasarım, tarihî çevre, koruma-restorasyon konularının eşit ağırlıklı olarak dağıldığı gözlenmektedir. Ancak, özellikle son dönemlerde Avrupa Birliği’ne uyum kapsamındaki tartışmalarla gündeme gelen doğal afetler konusunun yalnızca Gazi ve Zonguldak Karaelmas Üniversitelerinde zorunlu ders kapsamında öğretim planında yer aldığı saptanmıştır. Diğer bazı üniversitelerde ise seçme dersler arasında bulunmaktadır.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde “Mesleki Çalışmalar, Yönetim ve Ekonomi” Ders Saat ve Sayılarının (Tablo 10) Değerlendirilmesi

“Mesleki Çalışmalar, Yönetim ve Ekonomi” toplam ders saati içinde ortalama 6 ders saati, toplam ders sayısı içinde ortalama 2 derslik bir yer kaplamakta, bunun toplam ders saati içindeki oranı % 3’e karşılık gelmektedir. Meslek pratiğine yönelik dersleri içeren bu alanın genelde öğretim planında çok düşük oranda yer aldığı görülmektedir. Nitekim Türkiye’de mimarlık eğitiminin yeniden yapılandırılması sürecinde bu kategoriye ayrı bir önem verilmektedir.

Mimarlık Okulları Toplam Ders Saatleri ve Ders Sayıları İçinde Seçme Ders Saat ve Sayılarının, Dağılımının Değerlendirilmesi (Tablo 11, 12, 13)

Bir öğrencinin mezun olabilmesi için alması gereken seçme ders sayısı, toplam ders sayısı içinde ortalama 6 derslik, toplam ders saati içinde 16 saatlik bir yer kaplamakta, bunun toplam ders sayısı içindeki oranı % 11’e, ders saati içindeki oranı ise % 8’e karşılık gelmektedir. Ancak, bu durum mimarlık okulları arasında öğretim programına göre önemli farklılıklar göstermektedir. Uludağ Üniversitesi ve Balıkesir Üniversitesi 15 seçme ders sayısını, Mimar Sinan Üniversitesi 13 seçme ders sayısını zorunlu tutarak üst sınırı belirlerken, alt sınırda hiç seçme ders vermeyen Haliç Üniversitesi, Girne Amerikan ve 1 ders sayısı zorunluluğu ile Yeditepe Üniversitesi yer almaktadır. Genel olarak değerlendirildiğinde özel üniversitelerde seçme ders kategorisinin öğretim planı açısından belirleyici bir rol oynamadığı gözlenmektedir. Bununla birlikte devlet üniversitelerinde alt değer 4 seçme derstir. Seçme ders saatleri ile sayıları arasındaki ilişkiye bakıldığında ise üst değere 10 ders sayısı, 30 ders saati ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin de katıldığı görülmektedir.

Seçme derslerin alanlara göre dağılımına bakıldığında, genelde “Tarih, Kuram, Kültür ve Sanat” alanının % 36’lık bir oran ile en büyük payda yer aldığı görülür. Bu alanı, % 21’lik değerlerle “Çevre ve Kent” ile “Yapı Bilimleri ve Teknolojisi”, % 14’lük değerle “Tasarım” ve % 4’lük değerlerle “Genel Bilgiler” ve “Mesleki Çalışmalar, Yönetim ve Ekonomi” izlemektedir. “Mesleki Çalışmalar, Yönetim ve Ekonomi” alanı zorunlu dersler içinde de % 3’lük payı nedeniyle seçme derslerle desteklenmesi gerekli bir alan olmasına rağmen, bu kategoride de alt sınırda yer almaktadır. Ders sayısı ortalaması 1 ders ile sınırlı kalmaktadır. % 4’lük dilimde yer alan bir diğer alan olan “Genel Bilgiler” ise özellikle özel üniversitelerden İstanbul Kültür Üniversitesi (18 ders sayısı, 36 ders saati) ve İzmir Ekonomi Üniversitesi’nin (12 ders sayısı, 48 ders saati) uç değerleri ile bu orana ulaştığı söylenebilir. “Tarih, Kuram, Kültür ve Sanat” alanında ise 30 ders sayısı ve 90 ders saati ile İstanbul Teknik Üniversitesi, 23 ders sayısı ve 69 ders saati ile Yıldız Teknik Üniversitesi üst sınırda yer almaktadır.

Ders Saati

Ders Sayısı

Genel Bilgiler

Yapı Bilimleri

Tasarım Bilgileri

Tarih, Kuram, Kültür, Sanat

Çevre, Kent

Mesleki Çalışmalar

Seçme Ders

Genel Ortalama

206

55

% 13

% 18

% 41

% 9

% 8

% 3

% 8

ODTÜ

235

50

% 16

% 12

% 44

% 6

% 8

% 1

% 13

İTÜ

198

49

% 14

% 20

% 37

% 4

% 7

% 3

% 15

YTÜ

225

63

% 15

% 23

% 35

% 11

% 3

% 3

% 10

DEÜ

198

60

% 15

% 26

% 36

% 9

% 6

% 3

% 5

SON SÖZ

Türkiye genelinde mimarlık okulları kapsamında yapılan karşılaştırmalı değerlendirmedeki tespitlerimiz:

Özellikle devlet mimarlık okulları ile vakıf mimarlık okulları arasında görülen toplam ders saati ve sayısına ilişkin belirgin farklılıkların giderilerek ortalama bir değerin oluşturulması, bu süreçte okulların mevcut kimliklerini ve gelen öğrenci profilini de gözönüne alan, ancak ulusal ve evrensel ölçekte kurumlararası ilişkilerin işlerliğini de sağlayacak, farklı programların oluşturulmasına olanak sağlanması;

Bu çerçevede, zorunlu ders programı içinde ders saati ile ders sayısı ilişkisinin bütünleştirici olacak biçimde düzenlenerek dengelenmesi, ders sayısındaki çoğalma ve çeşitlenmenin ise seçme ders alanında sağlanması;

“Genel Bilgiler” alanında yer alan akademik konuşma ve yazma becerileri ile araştırma yöntemlerinin aktarıldığı derslerin zorunlu ders programının kapsamına alınması;

“Çevre ve Kent” sınıfında zorunlu dersler arasına mevcut doğal ve yapılı çevre verilerine ve yerel özelliklere duyarlı, tarihî çevre, ekoloji ve özellikle doğal afetler içerikli derslerin konulması;

Eğitimin yeniden yapılandırılması kapsamında yapılan çalışmalarda da vurgulandığı şekilde mesleki çalışmalar grubunda da ders açılarak bu alandaki ders sayılarının ve kredilerinin yeniden düzenlenmesi;

gerekliliği şeklindedir.